Tenemos expo d'o augua, se fan entibos ambute... y bebemos fiemo

L'agua de zaragoza supera o ran de trihalometanos (THM) que marca a unión europea (UE), seguntes publica ista semana a rebista interviú, en un informe que diz que o liquido que se distribuye por o rete urbano d'a capital aragonesa ye o de pior calidat d'entre as doze ziudaz españolas más grans.

Os trihalometanos son compuestos bolatils cheneraus por a clorazión de l'augua ta potabilizar-la que o suyo consumo en un ran elebau y de traza contina puet prebocar l'aparixión de malminchadors u aduyar a lo suyo desembolique.

Manimenos, l'augua de cheta de zaragoza no ye fueras d'a lei. Le mancan uns 16 meses, dica que a normatiba europea siga de obligau cumplimiento en toda la unión europea. Dica allora, os rans de repuis permitius en os retes urbanos bienen marcaus por un decreto estatal que diz que o limite ye de 150 miligramos de trihalometaos por litro d'augua.

L'augua d'a capital aragonesa ye a onica d'as doze ziudaz españoles que suspende en iste indicador. A más amanada ye a de ziudat reyal, con 94 miligramos por litro. O liquido que ye en as cañerías d'o rete urbano d'abastezimiento de zaragoza prisenta tamién a mayor presenzia de nitratos d'as doze analizadas --encara que o suyo ran no ye a metat d'o considerau malo por a lei d'o estau español-- y nomás se bei superada por a de madrit en arsenico.

L'augua de cheta de zaragoza tamién ye a más altera en as clasificazions de condutibidat --encara que se queda por a metat d'o mayor premitiu-- y a dureza. En iste zaguer apartau no bi ha barraches legals, encara que a presenzia de carbonato de calzio yo o doble d'o que os ecspertos creyen "ideyal".

L'analís, feito por un laboratorio acreditau, diz que l'augua de morros d'a capital aragonesa ye tamién d'as más alteras en alcalinidat --encara que luen d'a muga legal-- y en a coda en o grau de turbidez.

Antimás no ye que ixo, tamién diz que os zaragozanos bosamos l'augua más cara que en atras tres capitals con muita millor augua: 78 zentimos por cada mil litros, frente a os 77 de ziudat reyal, os 65 d'avila y os 62 de zamora.

O conzello de zaragoza diz que l'altero ran de trihalometanos, que se fan por o contauto d'a materia organica presén en l'augua con o cloro que se fa serbir en a potabilizazión, se debe a la prozedenzia de l'augua. Se prene d'a canal imperial, que plega en l'ebro dimpués de estar esbarrada en l'azut d'o bocal, en tudela. Antis de plegar esnabesa tierras calizas que s'esfan con fazilidat y faborezen a aparixión d'os THM. Seguntes as mesmas fuens, ista situazión aturará cuan a ziudat pueda recibir l'augua d'o entibo de yesa, baxando asinas t'a metat.

Ben de creyer-se os megos que somos fatos. Toz sabemos que o entibo de yesa no ye a soluzión, nian o puesto d'an que se prene o problema: se s'amilloran as canalizazions por as que biene l'augua, ya no bi abrá problema, antimás d'estar muito más barato (ya sabemos qui bosa a la fin tot). Fa no guaire leyé (ixas notizias que nunca no aparexen en os periodicos) que cuasi a metat de l'augua entibada en aragón se pierde mientras o treslau d'ista, a mayoría d'as begadas en fer-se por antigas zequias en as que s'ebapora y cañerías crebadas: muito más ecolochico y barato sería apañar-las.

O entibo de yesa nunca no ye estau soluzión, sino castigo por politicos que quieren ipotecar a nuestra tierra (y muitos d'els son nuestros). Dizen tamién a eleutrizidat: más d'a metat d'os entibos d'aragón (dentre els o de yesa) no tienen turbinas en as canalizazions de baxada de l'augua t'os sistemas de riego (isto aparexió en un recuadret chiquet en o periodico d'aragón fa una semana alto u baxo).

Bebemos fiemo y nos fan obras faraonicas ta matar aragón... dica cuán?