19.6.23

Enta Tam Đảo: Tagaytay u Pandicosa versión vietnamita


En dos cabos de semana marcho ta Filipinas, a tierra d'os míos amors, pero que conste que en bells pocos meses m'acompanyará Phương, l'amor d'a mía vida -lo menos por agora-, y con ixas envistas y apatrusquiando os horarios de treballo, iste zaguer cabo de semana faciemos una escapadeta ta Tam Đảo, un lugar a tasament 70 kilometros d'o centro de Hanói enfaixonau en metat d'una sierra con mesmo nombre, a bells 1000 metros d'altaria.

Malas plegar, me pensé que sería a tipica copia quasi cartón-piedra de puestos europeos fetiches t'os asiaticos, tipo Venice Mall en Manila u Venice Casino en Macau. Pero mirando-me una mica a historia d'o puesto ta escribir ista dentrada, cata que no, que inicialment estió desenrollau por os gabachos en 1907 como puesto de descanso y fuita d'a fuixina veranenca de Hanói. Y encara que hue cuasi toz os edificios son recreyacions fetichistas, encara se'n conserva a ilesia y casas orichinalment colonials.

D'atra man, Tam Đảo tien un microclima de montanya y de contino se veye a formación d'as boiras. Ta arrivar-ie cal fer un puerto repoliu que en poco más de 10 kilometros concara 900 metros de deslivel, un paradiso t'os ciclistas, y una vegada alto, se plega en un lugar turistico, y tot ixo fa que lo identificase con o balneario de Pandicosa antismás, u mesmo con Baguio en Filipinas, encara que ista zaguera ye una ciudat grant mientras que tot o distrito de Tam Đảo tasament presenta 65.000 habitants -sin contar os propios turistas.Tamién cal decir que de nueiz tot teneba más lumbretas que no Vigo.

Con tot y con ixo, poca información se'n troba de Tam Đảo en o rete, y ye que o puesto no ye destinau a o turismo internacional u de más alta clase, sino más bien a un turismo local. Y ixo ascape se nota. En tot o cabo de semana, de milentas de personas con as que nos i trescrucemos, nomás veyemos una parella de foranos, y os turistas locals astí vestiban ropas más raixosas, se centraban muito más en os ninos, que d'atra man yeran muito más simpaticos que no en Hanói, canturriaban karaokes a tot estrús a cualsiquier hora y sonrediban muito más que no en Hanói. Y Phương me confirmó, tal y como sospeitaba, que ixa chent veniba d'arias rurals vietnamitas, no pas de Hanói, y yo los veyeba como filipinos, y prou que trobando-me muito más a gusto con ixa mena de chent más chalanguera que no con os fachendosos de Hanói.

D'os dos días que en tenébanos, o primer baixamos d'a val y marchemos t'a val mugatiza de Tay Thien, que tien asabelo de molimentos relichiosos, y tamién rutas y badinas. En primeras me pensaba que uno iría con a moto y esforigaría por astí os tresorez, pero cata que en a dentrada d'a val heban meso una grant portalada, un parking y una dentrada, y bi venió una mesacheta en a suya moteta ufrindo-se-nos de guida, decindo-nos que a val yera de pago y que os lugars que veyébanos en o GoogleMaps, nomás yeran de libre acceso t'os lugarencos... Atra vegada os vietnamitas mirando d'escular mentindo! Pero ista vegada pequé de desconfitau, pos a mesacha, toda humilde ella, teneba razón y yera asabelo de maha. Asinas que le paguemos y nos fació de guida mientras metat d'o diya en a suya moteta, a o más puro estilo cursa filipina, y bai si lo disfruté!

A maha zagala nos levó a bells tres molimentos relichiosos budistas, por ixa val que, tal que tos faigaz una ideya, ye como un Paniello pero en versión humeda. Phương i rezó y yo asistaba curioso, dando-le sin parar cuenta o cul a buda varias vegadas, d'o que me advirtió dimpués Phương, y tamién l'amigo Carlos quan veyó bella foto en o Facebook. A mesacha l'explicó a Phương una mica a historia d'o puesto, y a suya importancia ta tot Vietnam, pos ye una referencia de pelegrinache en o norte de país y mesmo s'i han feito peliculas vietnamitas famosas. Y dimpués d'ixo, marchemos ta bellas badinas con bells guariches humildes, estilo filipino, y chent más chalanguera ficando-se en l'augua. Nusatros tamién nos i fiquemos, chentemos pollo rustiu y disfrutemos d'o puesto y a suya naturaleza. Si me leyez, ya sabez que gorgas naturals dentre chent local ye una d'as cosas que más me fan goyo en a vida!

Aquello pareixeba Filipinas, encara que astí cuasi toz os presents en as badinas yeran mastos, y ta una atra moceta que yera astí con a suya parella, os mastos prencipioron a fer chanadas que a Phương no le facioron goyo, y alavez en hopemos. Y ye que a testosterona y o cunyadismo s'ixulufraban, por desgracia. No ye a primer vegada que charro d'o masclismo y d'o cunyadismo d'a sociedat vietnamita, y en ixe sentiu, Filipinas, sin estar a utopía, ye muito millor. Dito isto, continemos o nuestro camín, aturemos por bells minutos en un entivo con actividaz familiars y que ufriba polidas envistas d'a tardada, y a la fin tornemos ta Tam Đảo y veyemos a puesta de sol dende un lenau a o castiello que tien a ciudat, imitación de castiellos centroeuropeos, y moderno, tant moderno que encara ye en construcción. Nos faciemos astí un coco y un suco, y dimpués marchemos ta l'hotel a zorriar un vin sobrebueno que Phương heba traito, cenar y, a la fin, descansar-nos ta concarar o dominche, muito más tranquilo.

O dominche lo adediquemos a conoixer o propio lugar de Tam Đảo sin que dengún no nos encorrese. Marchemos ta Den Ba Chua Thoung Ngan, molimentos budistas en a parti alta d'o lugar, ya en metat d'a selva d'o parque nacional d'a sierra de Tam Đảo y a os pies d'as antenas de televisión y telefonía. O puesto ufriba as millors envistas d'a val, encara que yera a rebutir de chent. I puyemos os escalerons, nos faciemos as tipicas fotos y dimpués china chana veyemos a resta de puestos intresants d'o lugar: un hotel que por dentro recreyaba carreras centroeuropeas, a replaceta principal d'o lugar que bien podría pasar por a replaceta d'o parque Burnham en Baguio (Filipinas), a ilesia y o suyo bico -a parti orichinal, a feita por os franceses-, y dimpués de chentar y de fer bella paradeta ta beber sucos y café, marchemos t'un lenau en a parti baixa d'o lugar, con bellas casetas-hospederías con piscinetas an que en ixe momento yeran celebrando una borina ta ninos a o más puro estilo filipino -Baby Shark, rudio, sonrisas, alegría, ambient chalanguero.

A la fin i tornemos, quasi encorrius por a plevia, d'a que aconsiguiemos eslampar mientras hora y meya de recorriu en moto, pero que a la fin nos apercazó arrivando en Hanói. D'o que no eslampemos estió d'os vetiellos hormonaus, ista vegada fendo o gilipollas con a moto a tot estrús: y ye que os chovens de 15 a 25 anyos cunyaus y farutes ye una d'as piors cosas de Vietnam, pero por fortuna nos salvemos d'accidents y disfrutemos o paisache de rozals, carabaos y pueyos tipico d'o norte de Vietnam.

A escapadeta ta Tam Đảo, antiparti de despedida de Vietnam, nos fació honra ta eslampar d'a fuixina de Hanói, ta pasar-lo de bitibomba como parella, y a yo, ta amostrar-le a Phương as cosas que amo de Filipinas, que tamién trobé astí, y que ella trobará cuan i plegue. Y si yes pensando en venir de vacanzas ta Vietnam, te diría que no ye un puesto imprescidible pero sí curioso, y si has de pasar una estacha en Hanói, sin dubda habrás d'eslampar t'astí bell cabo de semana!