31.10.20

Enta Conil: A tranquilidat ye o que más se busca (pero de verdat)

Tres meses en Zaragoza y yo sin poder dentrar en Vietnam. Veyer a la familia, os amigos, disfrutar de bici os maitins y fer gambadas con o can son d'os millors placers d'a vida... mientras bellas semanas. Dimpués tot se torna un infierno, y si prencipia a rabiar con ciercera, encara más. Casa mai ya no ye puesto ta vivir, as mesachas por un regular son rebordencas por muito que les charres con tot o respeto y cudiau d'o mundo, surten as envidias y os menosprecios... tot acucuta quan te quedas más d'un mes astí y más encara si te va bien en a vida. O viache ta Murcia me dio enerchías, pero en tornar-ne no tardé ni dos diyas en parar cuenta: Zaragoza ye un barrache, nunca no podría desenrollarme personalment en ixe puesto, heba de hopar d'astí, y más quan as posibilidatz d'o teletreballo me lo permiten!

Y no tardé guaire en trobar un buen aloix mensual en o sur, en Cádiz. A verdat ye
que yera pensando-me bell puesto d'o sur u as Islas Canarias, puestos con buen orache y t'os que no bi heba alavez barraches ta dentrar-ie mientras ista pasa. Puestos buenos ta fer una estacha mientras m'ubren Vietnam. Y como as Islas Canarias las conoixco bien pero Cádiz no, y ta marchar con l'auto y fer cursas ye muito millor a zaguera opción, pos a la fin en Cádiz que m'he plantau, concretament en Conil, puesto con placha, tranquilet pero no pas aburriu, con buen orache y no luent d'a resta de puestos intresants d'a provincia, incluyindo a suya capital.

A primera impresión de Conil estió buena, sin estar una maravilla. Ascape se nota o
buen implaz d'a chent por aquí, a placha graniza ye repolida y o lugar de casas blancas y callizos atraye, sin dixar de tener bells bars boriners -quasi trancaus agora por a pasa-, buens restaurants y bars de tapas, botiguetas ta turistas... pero de tot isto, sin pasar-se-ne. Puet-estar que de veranos siga más moviu que no agora, pero a yo rai, pos precisament lo que busco ye un puesto tranquilet pero atractivo ta treballar. Con tot y con ixo, veigo masiada fama ta ista redolada, quan atras costas peninsulars menos conoixidas son muito parellanas. Sin ir más luent, San Pedro del Pinatar en Murcia no ye mica pior, por muito que siga menos conoixiu.

Puet-estar tamién que l'ambient social de Conil siga millor, no sé. Pero veigo ista
costa masiau plana, feita de plachas chigants repolidas pero sin caletas, tot dentro d'un ecosistema ixuto. Tot isto ye custión de gustos, como tot, y a servidor, si m'hetz leito por aquí, ya sabretz que le fan goyo os puestos costers pero rocosos, con caletas an que ficar-se en l'augua quasi amagau, y tamient monts cercanos, d'estar posible humedos y con buen orache, ta fer cursetas a piet u en bici. Puestos en Canarias y Filipinas m'ufren isto, mientras que por agora veigo que ista costa gaditana ye d'unatra traza. Diyas dimpués d'arrivar-ie, indo a piet dica as pedanías de Fontanilla, Fuente del Gallo y Cabo Roche, sí que me trobé clamors a las que se accedeba a una mena de caletas, que en reyalidat conectaban fendo una grant placha seguntes a marea. Isto, sin ser o millor d'o millor, sí que ye una mica más o mío estilo. Antimás, os días d'airera bi ha chent fendo kitesurf, y mesmo windsurf y surf, y ixo le da un toque. Estoi que bell diya m'animaré con o kitesurf!

Con tot y con ixo, Conil y Cádiz, si no ta vivir, sí que m'ufren o puesto ideyal ta fer
iste intermezzo dentre os míos tres meses en Zaragoza y o mío esdevenidero en Vietnam. As plachas kilometricas d'ista costa son repolidas, as auguas son escoscadas, y encara que yo soi más de caletas, cal decir que istas mereixen a pena igualment. Antiparti, a suya arena ye más preta y permite andar y correr bien. De feito, seguntes as horas d'o diya, bi ha chent que mesmo va en bici por a placha! D'o lugar en sí, tien rutetas por os arredols, ixutos pero polius, esnavesando cabanyas ganaderas y bell monumento antigo, como a Torre de Castilnovo, construcción d'o sieglo XVI quansi a ran d'o mar que aduyaba a la esfensa d'a redolada y a la pesca d'a tuna, y an que tamién han anidau fa pocos anyos bella parella d'Ibis Eremita, una d'as aus en mayor peligro d'extición d'o mundo. Ixe camín en concreto, remata en o lugar surfero cercano de El Palmar de Vejer, ye de fácil fer, dentre a placha y l'interior plano y ixuto.

En o centro d'o lugar, bells monumentos ixamenaus, bien cudiaus y bien sinyalizaus, que aduyan o desenrollo turistico y a dar o toque distinctivo a Conil: a Torre de Guzmán, o recinto de La Chanca, un baluarte conservau de l'antiga muralla y bells arcos que yeran antigas puertas d'a muralla, como l'Arco de la Villa u l'Arco del Portillo. Istas construccions retratan uns sieglos XV, XVI y XVII de floreiximiento economico más que más enreligau a las actividatz costeras -tuna-, pero tamién puenda de barallas, con a presencia cercana d'o Reino Musulmán de Granada, Marruecos, y as enrestidas anglesas y holandesas. A istos monumentos cal sumar construccions más populars, como dos fuents u lavadors -viella y nueva-, as runias d'un antigo molín que aproveitando l'airera s'emplegaba ta fer farina, y tamién bella casa senyorial d'antismás, como o Mesón del Duque, palacio remodelau fa poco, que perteneixeba a os duques de Medina Sidonia, y que conserva un antigo pozo en a suya luna, y o propio concello, con una polida luna achardinada.

Por o centro historico, carreras estreitas que fan bicos como o Barrio de los Pescadores y o Barrio de las Flores, sucesión de marradas y costeretas, bicos de

callizos estreitizos con viellos posaus en cadieras, ulor a comida casera feita con olio d'oliva, conversacions populars, puertas ubiertas, y macetas con matas y flors dentre os murs blancos, siempre con buen orache. Un placer fer una gambadeta por ixo cantons y biscalamos dimpués de desayunar-se una birosta de magra con olio d'oliva y tomate, café y suco de narancha, un d'os míos concietos. Y ya, como partis más modernas, o Parque de la Atalaya con o mirador d'o Jabiguero, ficaus en armonía en un lumo, ufren unas anvistas repolidas d'a chigant Playa de los Bateles, que as suyas culors cal alufrar mientras o lusco y que arriva dica as pedanías de Fontanilla y Fuente del Gallo.

Venir ta Conil ye estada una ideya sobrebuena. Amenistaba fuyir de Zaragoza, y si bien conoixco atros puestos ta vivir millors seguntes os míos gustos y a mía personalidat, aproveito ista oportunidat ta conoixer una parti d'a peninsula en a que mai no yera estau y que yera difícil d'estar, pos ye a l'atral coda d'as nuestras tierras manyas, en as que ya de por sí no vivo. Y como, recordemos, soi veniu a teletraballar, o buen orache, o buen ambient y as posibilidatz de descubrimientos en o mío tiempo libre, me dan tot lo que amenisto, sumando tamién una independencia en bells aspectos que heba perdiu en casa mai. 

24.10.20

Enta Murcia (ii): tant luent y tan cerca


O viache de cinco dietas prencipiaba bien con a entranyable visita a Raven, y continaba tamién bien con a naturaleza murciana costera -salvo a Manga d'o Mar Menor, como ya he dito. Agora pertocan as ciudatz murcianas que i visité: Murcia y Cartagena.

Y como deciba en o post anterior, ye curioso y una mica triste que dos chents carranyadas y tricolotiadas por o famoso trescole de l'Ebro, en realidat sigan historica y culturalment tant a man una de l'atra. Y ye que buena parti de Murcia estió repoblada por aragoneses mientras a Reconquista, aragoneses que dixoron a suya luenga en textos que se troban en os archivos de Murcia, en a toponimia, y tamién en o vocabulario y atras estructuras lingüisticas d'o parlache de Murcia, muitas vegadas dito panocho. Tamién en atras manifestacions culturals, como a gastronomía, se refleixa ista influencia aragonesa. Pero bueno, soi seguro que muitos d'os que leyetz o blog tot isto ya lo sabetz.

Dixé Benidorm dimpués de dos nueitz y o mesmo maitín arrivé ta Murcia capital, an que me facié una gambadeta de bellas tres horetas, y que me dio a impresión d'estar prou como ta veyer o que quereba veyer. Sincerament, a ciudat no me trucó o ficacio, pero tampoco no me pareixió tant horrible como muitos gosan de decir. Y de seguras que si conoixese a bella persona que viva astí, m'amostraría bell puesto bueno. D'a mía gambada, destaco un par de puents sobre o río Segura: o Puente de los Peligros y a Pasarela del Malecón u de Manterola, con ixe nombre y que tanto remera a la Pasarela d'o Voluntariau de Zaragoza, y que curiosament a murciana ye igual pero en chicota. Tamién bi heba atras d'os pasarelas feitas por Calatrava, pero me pareixioron menos pinchas y yeran más luent d'o centro. De feito, a'l canto d'a Pasarela del Malecón, se trobaban as ruinas d'un azut y de dos antigos molins, y s'han feito pistetas ta caminar y correr arredol d'o río Segura, tanto abaixo a ran d'o río como alto. Ixo le da muito buena imachen a la redolada y a la ciudat.

Por o centro, facié gambadas por as carreras historicas, con muitas replacetas pinchas ta fer-se un vin u un café. Y dentre ellas, a más famosa y important ye a Plaza del Cardenal Beluga, a o canto d'a Catedral de Santa María con o suyo granizo campanario, o monumento más important d'a ciudat. Tamién destacaban como construccions o Teyatro Romea y o Concello, con unatra replaceta polida con una fuent, arbres y flors. Y por totz ixos callizos piatonals, restaurants, bars y bella botigueta de ropa y accesorios caros. En a mía gambada, tamién pasé por l'Arco de Santo Domingo, a Plaza d'a Universidat, a Gran Vía de Alfonso X El Sabio, y ya difueras d'o centro historico d'a ciudat, l'antigo Cuartel de Jaime I El Conquistador, agora siede de bells museus, o conservatorio, un centro d'arte y un centro civico. Como curiosidat, a Catedral apareixeba trancada por restauración, pero be d'estar que bellas horas a o diya ya l'ubren ta misas, y podié dentrar-ie y veyer o suyo interior gotico.

Murcia no yera tan fiera como deciban, pero tres horas ya se feban luengas y ixo no ye buen presachio. Sincerament, no viviría astí. Con tot y con ixo, Cartagena me fació atra impresión. O plato fuerte d'a mía visita a Murcia y un d'os platos fuertes d'o viache, yera o Museu Nacional d'Arqueolochía Sozmarina. Pero va y ye trancau por fainas de conservación! Cagüensos! Tanto viache y me lo trobo zarrau. Bueno, facié la d'aquell y aproveité ixas dos tardis ta visitar atros monumentos clasicos. Y ye que, ta qui no lo sepa, Cartagena estió una colonia fenicia (Qart Hadasht) conquerida por os romanos (Cartago Nova) en o 209 aC en o marco d'as guerras punicas, ixos conflictos dentre romanos y cartachineses desenrollaus dentre o 264 y o 146 aC, y que a victoria final romana marcó o control d'o Mediterraneo, y o esdevenidero politico en Europa y, en buena mida, cultural en o Mundo.

Asinas, visité o Teyatro Romano, reviscolau mientras o sieglo XX en escatumbar tot un vico humilde, o Foro Romano, o Cerro del Molinete y o Centro d'Interpretación d'a Muralla Punica. Iste zaguero ye practicament l'onico repui purament fenicio que se puet visitar, y bi adibiba una antiga cripta cristiana, con gosaralla incluita. Tamién facié una gambada arredol de l'Anfiteatro Romano, sobre o qualo, en 1854, se contruyó una Plaza de Toros, en activo dica 1986. Agora, china chana son escavando, estudiando y restaurando tot o conchunto patrimonial, pero encara ye trancau t'o publico. Por o centro, me trobé unatra vegada a tipica ciudat de carreras estreitas y piatonalizadas, y replacetas amigables ta fer-se un café, un vin u unas tapas, alternadas con puestos de cubateyo y botiguetas d'estilo. Manimenos, a placha cercana se notaba y una gambada por o paseu maritimo debant d'os puertos y d'os astillers siempre yera agradable. Tamién o edificio d'o Concello yera repoliu. Si debant yera a mar, por dezaga se trobaban os pueyos que refirman a ciudat, fendo polius paisaches de monts y casas que puyan en costeras.

Politicament, tanto en Cartagena como en Murcia no faltaban as banderas d'Espanya en as balconadas, pero con l'alica! Muitos monumentos y fitas nacionals, beluno mesmo revilcando o franquismo y a Primo de Rivera, sin garra tachada ni queixa aparent, no feban entrefilar una sociedat de cuchas, precisament. Pero fuyindo de topicos y d'ideolochías, fendo orella -una d'ixas cosas que tanto goyo me fa de fer en os míos viaches- ascuité a ormino situacions de queixa contina, con temas recurrents: os diners, a baralla y o malmeter. Sé que quitar conclusions por una experiencia personal de tres diyas ye inchusto, y que puet contribuyir a creyar u refirmar estereotipos que talment no se cumplan. Mesmo no sé dica qué punto os clichés previos han sesgau o mío chudicio. Pero d'atra man, en iste o mío blog personal, tamién m'agana de retratar as mías experiencias personals. Digamos que Murcia capital no me fació guaire goyo, pero Cartagena sí: historia, cheografía adecuada, centro poliu, buen orache, y puestos naturals y caletas an que marchar con amigos, con a parella u solenco. Con tot y con ixo, bi heba bella cosa que no me remataba de cuacar de tot ta fer una vida...


17.10.20

Enta Murcia (i), pasando por Filipinas.


Cata si fa meses que no escribiba en o blog personal, pero dentre que lo convirtié en blog de viaches y agora pocos en puedo fer por a pasa ista d'o Covid-19, y que tampoco no teneba guaires cosas a decir, pos que s'ha quedau aturau bells mesecicos, dica hue.

Pero sí que m'han pasau cosas, sí. Filipinas ye l'aimor d'a mía vida, pero como hecomentau por aquí, Manila tamién teneba cosas malas ta fer una vida astí, y en os míos viaches, no nomás m'adedico a conoixer chent, fer fotos y fer-me a bamba por os retes socials, sino que tamién analizo puestos ta fer una vida, pos o cuerpo cada vegada me demanda más estabilidat. Y dentre ixos puestos favoritos, se troba Hanoi: una Manila sin as cosas malas de Manila. Mientras o zaguer anyo, como podetz contar veyendo iste blog, ya yera remugando a ideya, y a la fin quité a plaza de lector AECID en a Universidat de Hanoi, con firme goyo.

Pero con tot isto d'o Covid-19 no he puesto dentrar encara en Hanoi, por muito que tienga a plaza adchudicada, charre con ells todas as semanas y me sigan bosando. Dimpués de tres meses de quarantena estricta en Manila, sin cosa a fer fueras de treballar y eslampar-me bella vegada en moto con o mío amigo periodista Alejandro -u cenar quasi a amagatons con ell y a suya parella, Sara-, torné ta Zaragoza, an que lo menos as terracetas yeran ubiertas y teneba a la mía familia y a os míos amigos. En primeras estió una buena ideya, pero pasadas as semanas tornaban os míos odios a la ciudat an que naixié y notaba cómo m'iba enrobinando: asinas que de cabo quan m'iba fendo chicotz viaches, con amigos ta Galicia, Toulouse y Benicarló, y a la fin ta Murcia pasando por Benidorm. Dito siga de paso, tiengo bien claro que ni gota de culpa tiengo yo en que no me faiga goyo Zaragoza, y por contra, sí que tiengo motivos.

Y a qué fin Benidorm y Murcia? Pos porque isto estió ya de setiembres, en Zaragoza feba fresquet, astí encara feba bueno, y, o más important, en Benidorm yera -agora en Elche- una d'as mías millors ex-alumnas filipinas d'a Universidat de Santo Tomás, Raven Novido, que i ye treballando como Chula de Luenga Anglesa en colechios publicos, presa por o Gubierno d'España encara en Filipinas quan yo la levaba como alumna, tot por o suyo buen expedient. Tener una ex-alumna con ixa plaza me plena d'argüello, y poder quedar con ella y que me racontase as suyas experiencias como filipina choveneta en España dimpués d'una anyada, m'empliba d'ilusión.

Asinas que me pillé l'auto y astí que me planté, fendo nueit y a l'atral quedando con Raven y pasando quasi tot o diya con ella. Raven heba madurau muito, ya no pareixeba l'alumna que tenié! Encara que tamién aduyaba veyer-la con ropa de carrera y no con l'uniforme que les obligan a levar en UST. Chentemos una paella y dimpués nos faciemos un chelau, y charrín charrán nos n'íbanos contando a vida, quasi más como amigos que no como profesor-alumna, pero ella, como buena filipina, siempre charrando-me de sir, encara que yo no me remato de trobar comodo con ixe tractamiento.

Mientras yo le deciba que trobaba a faltar muito Manila y Asia, y l'informaba que a mía venient puenda ta quan tot isto pase será Hanoi, ella me comentaba que yera
asabelo de feliz en España, que yera aprendendo muitismas cosas, y veyeba muitas más cosas buenas que no malas. Ella se quedaba con as carreras piatonals, a chent amable -ta yo en ye más a Filipina, pero bueno...-, a placha de Benidorm -yo me quedo con atras plachas filipinas, xD- y muitas anecdotas positivas. Tamién bi heba bella cosa negativa, como que trobaba muito a faltar a la suya familia, que bella vegada que heban mirau d'escular-la a ella u a atros filipinos en estar foranos y chovenotz, u os alumnos en España, muito menos respetuosos y educaus que no os filipinos. Tamién, bell choque cultural -plachas nudistas!- y cosichonas que no diré ta no fer pasar vergüenya a dengún! Sin dubda, a trobada con Raven estió a ratos como tornar ta Manila, y ixo yera o que amenistaba dimpués de dos meses en Zaragoza.

Dimpués d'a trobada tant polida, marché ta Murcia, por ixo de veyer bella cosa nueva con buen orache, no tornar ta Zaragoza tant luego, y conoixer ixa tierra enemiga y leixana, que en realidat no'n ye tanto. I estié tres diyas, y os maitins los pasé en puestos naturals -Mar Menor y arredols- y as tardis en puestos urbanos -Cartagena, y en menor mida, Murcia capital. En iste post me centraré en o primer, o Mar Menor y arredols.

Viachando quasi sobre la marcha en haber aloix de sobra y barato en istos tiempos,
trigué un hostalet en San Pedro del Pinatar, lugar que se troba en prencipiar l'interior d'o Mar Menor y que me fació asabelo de goyo. Tranquilet sin estar aburriu, con un orache ideyal, con una placha repolida y con atraccions naturals: salinars, antigos molins que s'emplegaban t'achiquir augua ent'os salinars, reservas de muixons, banyos de tarquín y a placha, tot conectau con camins naturals, fan escenarios ideyals ta corritiar, fer bici u simplament una gambada tranquileta. A chent se le veyeba maha, pero una mica malfiada: a traza de charrar-te en prencipiar, os depositos que demandaban en totz os aloixes, o costumbre de fer-te bosar antis de recibir o servicio, as rellas en as finestras d'os primers y segundos pisos, y os temas de conversación quan febas orella, a ormino centraus en os diners. Bella cosa no encastraba, sincerament, encara que a yo totz con os que i estié me tractoron asabelo de bien, y o puesto, sin tener a fama d'atros puestos "tranquiletz" d'o Mediterráneo, yera a l'altaria u mesmo millor.

Con tot y con ixo, atro maitín lo pasé en a Manga d'o Mar Menor. Y estió una gurufalla de maitín. Si a Benidorm marché porque yera astí Raven y prou, en a
Manga no teneba deguna visita y yera mesmo pior: una aberración postiza an que heban esclatau toda naturaleza ta fer fieras masas de formigón y carreras, modelo d'un turismo casposo y desfasau que agora diría que no atraye que a guiris, y locals que han mercau segundas residencias y han de morir a o palo d'una inversión feita decadas dezaga. Ni un centimetro cuadrau d'autenticidat ni naturaleza, quasi ni un alma en as carreras. Cata si a luenga de tierra an que se posa a Manga ye estreita, y encara asinas muitas vegadas os edificios no dixaban veyer l'augua que yera a os dos costaus, a pocos metros. Facié a carretera d'a Manga, con muitos troces de tasament 50 metros de tierra a cucha y dreita dica veyer o Mediterráneo u o Mar Menor, y en torné triste, carranyau y quasi ixorrontau.

Si nunca itz ta Murcia, fetz-me caso: no vaigatz t'a Manga, marchar por os lugars
de l'interior d'o Mar Menor. Con tot y con ixo, y por suerte, en rematar a Manga se troba o Faro de Cabo de Palos, repolida construcción neoclasica que ya se troba dentro d'o termino de Cartagena. Ye bordiau por chicotas calas quasi sin chent o diya que i estié, y an que aganaba de ficar-se en l'augua, ya d'o Mediterráneo, no pas d'o Mar Menor. En verdat, toda a costa d'arredol de Cartagena yera a rebutir de caletas asinas, que van dende os 50 metros dica os pocos centenars, puestos ideyals ta marchar con a zagaleta u con os amigos, y que dan muitos puntos a la redolada. Ixe diya yera nublo, pero encara feba calorina, asina que prou que me fiqué en as auguas d'una d'ixas calas, concretament en una que deciban Cala Túnez, y bien que me i estié!

En primeras me pensaba de foter-me un diya entero en o Mar Menor, y l'atro en Cartagena-Murcia, pero seguntes a marcha cambié de plan: os maitins t'o natural, as tardis t'o urbano. Ficar-me en l'augua d'a mar bien dentrau setiembres u mesmo fer-me os banyos de tarquín de maitins refocilaba, siempre que no fuese en a Manga. No diría que fuese o paradís, pero sin dubda o puesto feba honra, y, sin tener a fama que tantismos atros puestos d'o Mediterráneo y Andalucía en tienen (Cádiz provincia, Alto y Baixo Ampurdán, puestos de Castellón, etc.), ye ideyal ta pasar bells diyas en una traquilidat marina natural y no pas aburrida.