17.2.23

Enta Nha Trang: l'Alicant de Vietnam


Ecuador d'o mío periplo por costas d'o sur de Vietnam, y ixos quatre diyas finals heba decidiu d'adedicar-les-ne a Nha Trang, ciudat ya más conoixida y con muito más turismo, más que más internacional ruso. Me planté astí en furgoneta dende Tuy Hòa, y malas arrivar-ie, en dos u tres situacions paré cuenta de que astí, como en a resta de puestos turisticos, cal demandar primer o pre d'as cosas antes de mercar, costumbre que ya heba ixuplidau en Quy Nhơn. Asinas, con o chip una mica cambiau y dimpués de mirar-me bells puestos, pos os pres yeran más caros que no en as atras ciudatz, logué a Marqueta 18. L'hombre d'a botiga, siempre con -falsa- sonrisa, me dició que me la deixaba barateta si no feba viaches guaire luengos... Que sí, copón, que sí -de qué coda ha de saber ixe hombre ta do voi? En l'hotel, l'amo yera asabelo de chalanguero y ristolero, y miró d'emparellar-me con a recepcionista, una mesacheta choven simpatica. Tot turistico, sí, pero surenco tamién.

Malas pillar-la, ixe mesmo diya visité dos fitas turisicas en os arredols d'a ciudat, a pagoda de Sui Do y o fosal-templo de Tong Lam Son. A primera, en un lumo y arrecorrendo una cascada, ufriba unas envistas esparpallants de toda a plana por an que s'ixamena a ciudat. Os edificios relichiosos yeran o de menos, y o mío piet, ya quasi recuperau, me dixó puyar dica alto de tot. Yera poliu de veyer as familias que i viviban y cudiaban d'os templos fendo lifaras, totz arroclaus en celebración por o tết. O fosal, no guaire luent, yera tamién un puesto pacifico, an que fer gambadas sin guaire rudio, contrario a la resta d'o país, y yera presidiu por una estatua de buda chigant. Me trobé con bells mosens budistas y me convidoron a puyar-ie. Yeran asabelo de mahos y agradables, y dimpués un d'ells me dició si le podeba acercar a casa suya, no guaire luent, con a moto. Prou que lo facié, y a escena de levar a o mosen budista con a moto estió muito curiosa y graciosa.

A l'atrol diya, marché dica o templo champa de Phan Rang, que con tres torres ye un d'os monumentos principals d'ista cultura y civilización. A decir verdat, me confité muito, pos cata que yera a quasi 150 kilometros! I fue por a carretera d'interior, más rapeda, ixa que renuga Hanói con Saigón, ta dimpués tornar por una carretera secundaria costera, repolida, por alto de clamors, arrecorrendo as calas y plachas de Hon Den, Hang Rai, Thung, Bai Kinh, Binh Tien, y a badía de Cam Ranh. O paisache yera repoliu, y remeraba paisache tipico mediterranio, con una vechetación más bien de secano, piedras toscas y mesmo vites, pos ixa ye a redolada de Dalat, a zona de vins de Vietnam, que dicen no son malos. L'airera, ixo sí, yera tant fuerte, que me se fació muito muito embolicau d'aducir en varias curvas, encara que ixa mesma airera yera la que permitiba a os muitos surfistas y windsurfistas practicar a suya pasión. Por desgracia, a ixa airera tamién l'acompanyaban numbrosas boiras, con o que aganaba poco de ficar-se en l'augua d'a placha, cosa que de feito ya no facié más.

En tornar ta Nha Trang, ya de tardes, me gritó tot alticamau o propietario d'a moto. Que l'heba feito más de 300 kilometros en un diya! Copón bendito, cómo lo sabe? Pos porque l'heba ficau un GPS a o traste! Sincusa perfecta ta mirar d'escular-me, porque me quereba cobrar o doble de tot, pero dimpués d'una negociación, tenendo ell parti de razón y sin deixar-me escular tampoco, pos pleguemos a un alcuerdo. Y prou que siempre con as sonrisas falsas por devant y mirando de tener buenas resenyas en Google. Anecdotas a parti, aproveité a nueit fendo gambadas por a placha y as replacetas an que heban aprestau ferietas por o tết, más que más t'os ninos. Tot sin de ruidera y trafico, y ye que Nha Trang ye dica agora o puesto de Vietnam con o trafico millor regulau en o que soi estau, con as carreras de nomás un sentiu mesmo ta motos, bien disenyadas, y tamién con más control policial ta privar de que a chent espiguardada empachase a circulación.

A l'atrol diya m'asperaba atra ruta, ista vegada ent'o norte, dica plegar en Ninh Van, indo por una carretera costera con muita basuera y paisache industrial, en trobar-se-ie os astillers de Hyunday. Pasada ista interpresa, o paisache se tornaba más rural, y ya en a final d'o camín, en Ninh Van, apareix una placha repolida y tranquila, sin guaire basuera, en a que quasi me fico en l'augua de no estar porque l'orache agabanyau y biso no acompanyaba. As chents yeran celebrando también o tết familiarment, pero he de decir que astí no me pareixioron tan acullients como en as redoladas de Quy Nhơn y Tuy Hòa.

De tornada, pero encara con tiempo, me vagó de fer a que sería l'aturada que más disfruté de tot Nha Trang: as cascadas de Ba Ho. Bellas gorgas en un ballón folludo d'interior, muito aprestadas turisticament y con una dentrada que considero cara (4 euros), pero que mereixen, bai si mereixen. O prencipio ye una mica postizo, con hotels, restaurants y mesmo una piscina, pero malas que dentras en a endreza, tot ye muito más natural. Endreza que, dito siga de paso, va fendo-se más embolicada mientras puyas a sucesión de tres badinas, y en a zaguera cal fer unas gafas con cudiau, pos yera de fácil estozolar-se, y con mala caita. Tanto risque en os camins pareixeba Filipinas! Y a gorgas, sin estar as más polidas d'o mundo, yeran esparpallants, con l'augua no guaire freda, y astí, dentre semana, alto de tot y con a dificultat d'arrivar-ie, pos yera solenco. Como no sabeba qué me trobaría y feba una mica de fresco, me dixé o banyador en a moto, pero astí alto m'aganó de ficar-me en augua y lo facié espulleto, pos yera solenco. Y ya sabetz que m'encanta l'augua, pero muito más l'augua y l'ambient de badina que no de placha. Asinas que disfruté d'o puesto dica que quasi me se fació de nueit.

Os atros dos diyas ya no facié ruta, sino que me quedé por a ciudat disfrutando d'as suyas avantallas: fer gambadas por os paseus maritimos, visitar a torre champa de Ponagar, a galería de fotografía de Long Than, y o repoliu mercau de Dam, asabelo de popular y granizo Fer gambadas por ixe mercau remeraba a fer-las por o mercau de Tondo en Manila, tanto por edificios, como por tamanyo, productos y chent. Mesmo bell par de ladyboys me chitoron pedretas, y aproveité de paso ta mercar café luwak d'a redolada, ixe que escagarrucian as civetas y que dicen ye un d'os millors d'o mundo. De nueitz, me facié bella biera con Stefi, profesora d'alemán d'a Universidat de Hanoi que tamién yera pasando bells diyas por astí.

Yo en torné luego ta Hanói ta poder fer cosetas y treballos en a ciudat pantasma en a que se convierte a capital mientras o festivo d'o tết, y resulta que muitas d'as profesoras y chents que conoixco en Hanói fuoron ixos mesmos diyas ta Nha Trang, que pareix s'ha tornau o destín vacacional de moda. De feito, le deciba a Phuong que, sin tener o encanto insular de Phu Quoc, Nha Trang mesmo yera millor, en estar más ciudat y ufrir más alternativas d'ocio, más que más de nueitz, sin faltar-le por ixo atractivos como as gorgas de Ba Ho. Antimás, o contraste entre zonas turisticas a rebutir de rusos, os paseus maritimos y lo mercau chigant y local de Dam, chunto con o buen ambient, o buen clima, os rascacielos u lo paisache mediterranio d'os arredols, me feban muita alcordanza d'as ciudatz y paisaches d'a provincia d'Alicant, a que ya sabetz ye una d'as mías rechions favoritas ta vivir en Espanya si ye que torno garra diya, lo que veigo improbable.

Phuong me gritó por telefono varias vegadas ta veyer qué feba, ta veyer si o suyo perigloso latino yera ligotiando y buquindo con beluna por astí, pero siempre me trobó fendo una cosa muito millor: gambadas aforro por o paseu maritimo sin ruidera ni contaminación, alentando aire marino! Ixo sí que yera placer!


10.2.23

Enta Tuy Hòa: encanto familiar


A segunda etapa d'a mía ruta costera por o centro-sur de Vietnam yera Tuy Hòa, ciudat de bellas 200.000 personas que no dentra en os circuitos turisticos vientamitas, y muito menos os internacionals, an que pasé atras dos nueitz. Prenié un bus dende Quy Nhơn, que l'aloix m'heba aduyau a mercar, y astí mesmo coincidié con un mesache asabelo de maho que me dio conversación, encara que en primeras yo quereba ir a lo mío ritmo ascuitando mosica con os auriculars. Tipica situación filipina, no de fácil trobar en Hanói.

En arrivar-ie, atra vegada me trobé un aloix acullient y astí mesmo logué una moteta, a Marqueta 18, con a que preté ent'o norte ixa mesma tardi, visitando as plachas de Ganh Da Dia, Mui Yen, Ganh Ong, y mesmo me vagó, en a tornada, de parar en o templo budista de Chua Than Luong. Tot ixo, no sin antes pasar y fer-me a foto de rigor en o Thap Nghinh Phong, escultura chigant en o paseu maritimo d'a ciudat y que ye simbolo d'a mesma dende o 2021 que s'inauguró, y que en verdat no ye so que un sacacuartos, pos ta aturar-ie y fer-te a foto has de pagar, poco, pero has de pagar: un reclamo turistico sin de valor.

Pero lo que sí que tien valor, y muita, ye a carretera costera dentre rozals y dunas, esnavesando lugarichons locals an que os ninos chugardeyan y te saludan, tot mezclau con bell bua que impresionaba por a suya grandaria. Por desgracia, aquí me fue más difícil trobar una caleta escoscada an que ficar-me en l'augua, pero tampoco no me fació duelo, pos ya levaba dos diyas ficando-me-ie. De placha en placha, me se pasó lo tiempo y me s'ixuplidó chentar, tanto que l'estomaco ya me yera carranyando. Asinas que, en metat d'un lugarichón,, aturé en a replaceta an que yeran celebrando o tết y me preté un báhn mì (entropán vietnamita) y un suco con os que recuperé enerchías y continé o mío camín de tornada, pasando por o templo de Chua Than Luong, que encara me vagó de visitar. Os templos relichiosos no yeran en a mía achenda de visitas, pos ya en he vistos muitos, son totz más d'o mesmo, y no de no estar que tiengan una valor historica u paisachistica especial, pos ya no gasto más tiempo en ells. Pero por as horas que yeran y por trobar-se en metat d'o camín, iste me feba vez, y he de reconoixer que no estió mala visita, pos yera bien aprestadet, grant y repoliu. Astí veyé o lusco, ta tornar ya finalment en a ciudat.

As nueitz d'a ciudat de Tuy Hòa yeran de raso esferents a las que tenié en Quy Nhơn, con muita más actividatz de restaurentetz y barichetz locals, replacetas con celebracions familiars d'o tết, y tot isto no limitau a quatre callizos, sino que s'ixamenaba por tot o centro d'a ciudat, lo indicase u no Google. Antimás, o trafico me pareixió millor chestionau. Digamos que, contrario a la mayoría de puestos no turisticos de Vietnam, en Quy Nhơn aconsiguié aproveitar as nueitz tamién, sin de borina, pero sin d'aburrimiento.

O mío segundo y zaguer día en Tuy Hòa lo prencipié visitando o templo champa de Nhan, alto d'un lumo en o centro d'a ciudat. En a dentrada, gratuita, m'abordó una mesacheta choven, de 27 anyos, que yera fendo una gambada con o suyo fillet de 2. Yera mayestra d'anglés en una escuela d'a ciudat, encara que veniba d'atra, y astí viviba con o o criet y con suyo mariu, que en ixe momento yera treballando. Me explicó una mica o monumento, y me deciba que astí en Tuy Hòa teneba una vida tranquila y feliz, sin d'aburrimiento, y que yera muito contenta con tot. A mesacha yera polideta, simple y con encanto, y transmitiba muita enerchía de vez que serenidat. Sin malicia denguna, a mesacha enamoraba, y ascape pensé que Quy Nhơn sería un puesto ideyal ta fer una vida y una familia con Phuong.

Dimpués de prencipar o diya d'una traza tant polida, le preté a la Marqueta 18 dica rematar en a placha de Son Dung, atra vegada esnavesando lugarichons, rozals y campos de dunas deserticas. Por o camín, me trobé con un d'os grants problemas que m'acompanyarían ya por a resta d'o viache: l'airera. Yera fortiza y levar a moteta no yera mica fácil. Y en os campos de dunas, bandadas d'arena t'abatanaban de cabo quan. Pero no tot ha d'estar gloria y paz. En Son Dung trobé una caleta coralina repolida an que me capucé y nadé, mirando-me os peixes con as mías gafas d'augua, y en a tornada tamién aturé en atras plachas, ya sin ficar-me-ie. As caletas amagadas ufriban buen banyo, no pas os arenals grants, an que caleba parar cuenta con as olas.

En a badía de Vung Ro aturé a fer-me un café en un guarichet en a carretera alto d'o puerto, que ufriba envistas esparpallants. Y d'astí continé ent'a mía zaguera aturada d'o diya, o faro de Dai Lan, an que un sinyal diz que ye o puesto más a l'este d'o país, encara que mirando-me-lo por o rete y os mapas, en verdat ye unatro cabo a pocos kilometros, por o que tamién pasé ixe mesmo diya. O faro de Dai Lan ye de pago, pero ufre un recorriu circlar d'una horeta a piet, que facié indo por a placha y tornando por o mont. Yera la primera vegada que estiraciaba as garras dende Camboya, prevando o mío piet, que china chana m'iba dando concesions, y bien que lo agradeixié. Cal decir que a placha astí yera escoscada y repolida, pero en estar rematando o diya, y sobre tot en haber un temporal fuerte, no fiqué so que os míos pietz.

Si de Quy Nhơn deciba que pareixeba achuntar os puntos negativos d'una grant ciudat -estrés, trafico- y os negativos d'un lugar -monotonía, aburrimiento-, de Tuy Hòa a impresión que me levé estió chusto a contraria. Sin estar una grant ciudat, más acorde con o mío estilo, no yera aburrida y sí tranquila. L'ambient familiar en as replacetas y os paisaches, as plachas, campos y planas en a redolada, fan d'ixa ciudat un d'os millors puestos que he conoixiú ta fer niedo. Y toda ixa sensación se vio reforzada con o repoliu charrazo que tenié con a mullereta y o suyo fillo en o templo champa de Nhan.

3.2.23

Enta Quy Nhơn: quiesta placha!


Semana d'o Tết, o cabo d'anyo vietnamita seguindo o calandario lunar, y ixo implica una d'as -pocas- vacacions que bi ha en Vietnam. Como ya sabetz, pocas semanas antis heba teniu os festivos d'o cabo d'anyo occidental, y ista semaneta decidié fer bella cosa esferent a l'aventura de Camboya y Chau Doc, u a las montanyas de Pù Luông. Ista vegada marché t'a placha, dimpués de bells meses sin pisar l'arena. Y ya sabetz que yo soi hombre de calorcet y augua, asinas que lo amenistaba. Bai si lo amenistaba!

Dimpués de rechirar una mica en o rete, preguntar-le a Phương y a bell amigo conoixedor de Vietnam, y sabendo tamién que quereba alternar o puro vientamita con bell puesto más turistico que ufrise más ocio y comodidatz, a la fin me preparé una ruta Quy Nhơn-Tuy Hòa-Nha Trang, mirando-me tamién que os pres estasen decents, que mientras o Tết puyan muito y ya m'heba dixau buena cosa de cauquerré en a ruta por o sur. Asinas, o segundo viernes de chinero pillé un vuelo que me dixó en Quy Nhơn, y astí prencipié a dondiar. O mesmo viernes logué en l'aloix una moto barateta, a Marqueta 17, y de tardis encara me vagó de marchar t'as torres Hung Thanh, monumento champa, a civilización que mandó o sur de Vietnam mientras sieglos.

D'a civilización champa ya charré una mica quan marché ta Mỹ Sơn, cerca de Hội An, en prencipios de 2020. Governoron o sur de Vientam mientras sieglos, estando dimpués conquerius y asimilaus por o norte, y a suya cultura d'orichen hindú, pero que ha iu ficando caracteristicas musulmanas -a relichión que a mayoría ha rematau profesando-, ye una d'as causas que marca a tant vistera esferencia norte-sur en Vietnam. Hue constituyen una d'as etnias de Vietnam, y a suya luenga ye d'a familia malayo-polinesia, como lo tagalo y no pas como lo vietnamita, austroasiatica. Tienen tamién muita presencia en Camboya.

Pero, tot y que a diversidat cultural y a historia d'os pueblos ye una d'as mías pasions, sincerament no yera astí tanto ta veyer monumentos como ta disfrutar d'a placha, d'o sol, d'ir d'aforro y  d'alentar aire marino, y ixo facié os diyas que estié por astí. Visité as plachas y lugars costers de Bai Xep, Bai Nom, Xuan Thinh, arrecorrendo carreteras costeras y campos de dunas como as de Tu Nham, tot dica plegar en Bai Om. O plan, os paisaches y mesmos as chents no podeban estar más esferents a las que se troban en o norte de Vietnam. Visité arrienda de plachas y caletas, y, por desgracia, a mayoría d'ellas yeran puercas, con basuera por totz os costaus, un d'os más grants problemas de Vietnam. O truco ta eslampar-ne ye mirar-se en o satelite de GoogleMaps as plachas, as colors d'as auguas buscando as más turquesas, y sobre tot, que no bi haiga barcos pesquers en a redolada, pos quan bi'n ha, ye sinonimo de basuera. Beluna d'ixas plachas que feban buena farcha yeran de pago -menos d'un euro-, pero bella caleta amagada no, y ixas yeran os autenticos tesoros.

Y dentre ixos tesoretz, en Quy Nhon me quedo sin dubda con una caleta que trobé en Xuan Thinh, a man d'o templo budista que tienen en construcción y que se diz Chua Tu Quang. O lugar yera chicorricón y de pescadors. Y ixa caleta de tasament 20 metros ufriba una placha rocosa d'auguas turquesas y sin dengún ta molestar. Antimás, os pescadors fainiaban en atra placha d'o lugar, por o que as auguas yeran escoscadas, turquesas y con asabelo de peixes y corals. O paradís, y como digo, i yera solenco! Talment tienga una imachen más positiva d'ixe puestos que no d'os atros en os que i estié porque precisament estió o primero a lo que plegué y porque o mío cuerpo yera demandando chusto ixo, pero de verdat que lo teneba tot! D'atra man, por o camín, con a moto en os arredols rurals de Quy Nhon, totz te sonrediban, te saludaban y belún mesmo se mostraba sorprendiu de que un occidental pasase por allí.

En ixos dos diyas tamién miré de puyar o mont d'a ciudat, Ba Hoa, pero yera innacesible en moto y o mío piet encara no yera de tot bien ta fer ixas cosas dimpués de l'accident de Pù Luông, asinas que me limité a bordiar-lo con a moto, disfrutando d'os paisaches más rurals. Sí que facié una caminata más accesible en o sur d'a ciudat, en o puesto dito Ghenh Rang Tieng Sa, camín por clamors costeras que troba a suya tuca en un lumo an que han ficau o nombre d'o lugar en letras chigants, ta que se veiga dende totz os puestos, mena Hollywood. Más que no as letras, o puesto yera muito bueno ta caminar u fer esporte sin de trafico, pos yera vedau de pasar en auto u en moto. Y tamién sobresalen os muitos fosals en pueyos bucolicos a piet de placha que me trobé mientras toda a semana, con fuesas coloridas seguindo a tradición d'a redolada, repolius!

Pasé ixe par de nueitz en a ciudat de Quy Nhon, y tot y que ye grant -medio millón d'habitants-, o paseu maritimo yera mortet, con nomás bell par de baretz en una placha kilometrica, y nomás a plaza principal ufriba una mica más d'actividat con quatre guariches contaus de celebración d'o Tết. D'atra man, tot y que yera un puesto costero, tampoco no remataba d'ufrir a tranquilidat que buscaba, con masiau trafico y ruidera en as carrerras principals. Quasi diría que Quy Nhon remataba achuntando o malo d'una ciudat grant -ruidera, estrés-, con o malo d'una ciudat chicota u lugar -monotonía. Tiengo que decir, ixo sí, que me trobé un tracto agradable, profesional y impecable por tot arreu, cosa no siempre fácil de trobar en Vietnam, an que predominan as sonrisas falsas en puestos turisticos.