8.5.18

Enta Baguio (i): gambadas, yankees y fragas

A pasada semana ya se sufriba en Manila a suya fuixina de veranos. En muitos puestos se charra d'ella, pero quan pertoca, ye indescriptible. Asinas que con ixas envueltas, y asperando-me buena cosa de treballo t'ista semana, decidié pillar un bus enta Baguio, ciudat d'a a montanya d'o norte de Luzón con un orache muito más fresco, ta pillar enerchía y horiar-me una mica. Baguio estió oficialment fundada en o 1909 por os estadounidenses, que mesmo la veyeban como una futurible capital d'o país. Se basoron en un estudio de tres incheniers espanyols a la fin d'o sieglo XIX que veyeban astí un buen puesto ta fer un lugar termal y de descanso por o suyo orache fresco. O urbanismo norteamericano, con grans parques y ceras amplas, encara s'entrefila. A diya de hue, se considera a 'capital de verano' de Filipinas, ye a residencia de veranos d'os presidents -con bella excepción de belún que s'estimaba de veraniar en a rechión más hispanica d'Ilocos- y tiene muita popularidat entre os filipinos.

I arrivé o chueus
de nueitz, y a primera impresión que me causó ye que se pareixeba muito a Ovieu: no guaire trafico, bell guariche bueno ta boriniar, curvas y costeras, fresquet -mesmo una chaqueteta no iba mal-, parques y ceras. Con tot y con ixo, iba baldau, asinas que no aproveité guaire ixa primera nueit, sino que marché enta l'hotel, me facié una ducha y ent'o leito. 

A primera visita que facié o viernes de maitins estió a que más goyo me'n fació. No sé si en estar a primera y ir-ie con más rasmia, u porque de verdat yera a millor: as runias de the old diplomat hotel. Una antiga torre graniza de tres plantas alto d'un pueyo que data de principios d'o sieglo XIX, que en a suya historia ha feito tanto d'hotel de luixo como de convento relichioso, y que ye viella y enronada por a molsa, con un toque hipster-colonial que atraye, y con muitos pocos turistas dondiando-ie. Leva fama de casa encantanda... y encara que ya se sabe cómo son istas cosas -mito y estratechias ta potenciar turisticament o puesto- lo cierto ye que ista casa fa honra ta fer peliculas de terror. No guaire luent se troba a gruta de Lourdes, alto d'un pueyo en a entrada d'una chiqueta espelunga u glera, an que a prencipios d'o sieglo XX mosens chesuitas espanyols con permís norteamericano i ficoron una estatua d'a virchen de Lourdes que a chent ascape prencipió a venerar.

Dimpués d'isto, tot andando, marché ent'o centro d'a ciudat, y tras visitar o suyo concello feito por os americans en estilo capitolino, arrivé en o parque Burnham, dito asinas en
hunor d'o urbanista que empentó a ciudat actual. Iste parque ye o puesto favorito d'a chent local y de muitos foranos que i van, pos con buen orache uno puede fer-se una gambada tranquila, sin fumos ni guaires rudios, u bien pillar bicicletas y "cars a pedals", u mesmo logar una barquichuela an que arrecorrer o lago interior. Tamién bi ha buena cosa de puestos y guariches de birolla, sucos y ropa. Se puet decir que iste parque se pareix asabelo, en ideya y ambient, a o parque gran de Zaragoza. En os arredols, bi heba buenas instalacions esportivas d'atletismo, tenis, fútbol y atros esportes, y bi chugaban  adultos y ninos que contrimostraban un libel sobrebueno. Y ye que Baguio ye tamién o "centro d'alto rendimiento" d'os esportistas filipinos, por as suyas condicions d'orache y altaria. 

Dimpués de fer una gambada por o parque, y descansar-me fendo-me un suco, continé a mía gambada ent'a catedral de Baguio -prou recient, mica especial- pasando por a Session  Road, una d'as principals avenidas d'a ciudat, con muita actividat pero una mica estresant y con masiau trafico t'o mío gusto. Continando o camín, facié una aturadeta por a casa-museu d'Emilio Aguinaldo, controvertiu lider de Filipinas que luitó contra os espanyols y os americanos, pero que tamién asasinó a o que fue o principal mainate d'a independencia Filipina chunto con Rizal, José Bonifacio. Como no se podeba dentrar que en collas de cinco personas ta ixe museo -lo que me pareix una esculada- y ya que tampoco no m'intresaba especialment, no i dentré, continé o mío camín y a la fin arrivé en o convento d'as Pink Sisters, un pueso intresant pos en estar pintau tot de rosa -mesmo as monchas levaban habitos rosas- pareixeba más una atracción de DisneyLand que no un convento. Ixo sí, as monchas de clausura no permitiban garra rudio ni mobils en l'interior, y nomás se podeba visitar una miquineta d'a ilesia, prou que sin fer fotos.

A man d'iste convento se troba a casa de Laperal, antiga casa que dicen encantada y que por dentro tien exposicions d'arte, encara que as opinions por o rete sobre isto zaguero
son malas. Por desgracia yera trancada, no la veyé que por difueras y cal decir que bien podrían rodar astí capitols de American Horror History por as farchas que'n fa. Como he de tornar más vegadas ta ista ciudat, de seguras que la visitaré por dentro, no tanto por l'arte, sino por a suya arquitectura. Y dimpués d'isto, tornando atra vegada ent'o centro, me facié una gambadeta por o mercau, mica especial y prou parellano a qualsiquier mercau popular filipino, encara que astí s'aprenciaba un millor libel de vida, as cosas yeran más ordenadas, l'ambient más escoscau, no feba tanta calor y, lo más curioso, bi heba buena cosa de productos que no se troban a ormino a en a resta d'o país: cafés de todas menas -con ulors esparpallants-, fragas, naranchas... y en cheneral muitos vechetals y productos más "europeus" que se cultivan y fan astí en tener un orache que lo permite.

Esquinazau de tanta gambada, chenté, me facié un suco y pillé un taxi que me levaría
enta Stobosa u a val d'as culors, en a redolada de Baguio. Stobosa ye una vallón an que todas as suyas casas son estadas tintadas con esferents culors, parellano a como muitos lugars de pescadors han feito arredol d'o mundo. O paisache coloriu urbano en metat d'o mont verde ye repoliu, y antimás servidor levaba una chambreta tie-dye ideyal ta camuflar-se en ixe vico! Ixo sí, cal fer escalerons a ixarramantons t'arrecorrer-lo, y ixo ya me dixó escamallau. U quasi, pos encara yera con sinobia ta concarar a puesta d'o sol en os campos de fragas de La Trinidad, no guaire luent de Stobosa, a piet d'o mont, con hivernaders, y tamién con botigas a ripas que vendeban toda mena de productos derivaus d'as fragas: mermeladas, licors, sucos, asinas-asinas.

Y dimpués d'isto, ya de nueitz, pillé un jeepney -cal decir que en Baguio he visto os jeepneys más polius y "comodos" de toda Filipinas- que me levaría ent'o parque Burnham, an que me facié una gambada con a suya polida iluminación, cené en os suyos puestetz, y ya marché ta l'hotel an que dormiría con una manteta -cosa rara en Filipinas- dica l'atrol diya. En iste primer diya en Baguio, a mía impresión ye que ye una ciudat muito comoda ta vivir-ie, relaixant, con buen orache y con un libel de vida superior a la meya filipina -tamién con pres más caros. O herencio y planificación norteamericanas son presents, uno puet fer gambadas y más gambadas de traza relativament comoda, o numero de jeepneys ye adecuau, son bien cudiaus, y no se permiten tricycles, sino que no bi ha que taxis. Sin perder de tot a pureza y a identidat filipinas, pareix que Baguio ye un buen espiello an que a resta d'o país puet mirar-se ent'o suyo desenrollo. 

No hay comentarios.: