21.11.18

Enta Samar: Sohoton National Park y Lobo Cave


Pasau o primer diya en Tacloban, o sabado de maitins, encara con a cansera, marché ta Samar -conoixida como a isola d'as espelungas- esnavesando o famoso San Juanico Bridge, un puent colosal que pareix feito fa relativament poco pero que estió feito en os 70 ta achuntar as isolas de Leyte y Samar. Si en o suyo diya pareixeba masiada construcción t'o volumen de trafico que bi'n heba, agora sí que fa firme honra, y en sí, fa parti de l'autopista que arrecorre as Filipinas de norte a sur, dende Luzón dica Mindanao pasando por Samar y Leyte, habendo de pillar dos ferris en o sur de Luzón y en o sur de Samar. En iste sentiu, ye curioso de veyer en istas islas visayas autobuses con os cartels de Pasay y Cubao (Manila). 

En concreto, pillé a furgoneta t'o lugar de Basey, punto de partida t'a primera cursa que quereba fer: o parque nacional de Sohoton. I plegau, habié de dondiar una mica ta trobar a oficina de turismo d'o lugar, y en ixas que todas as motos, tricycles y bicicletas d'o lugar quereban ufrir-me os suyos servicios, tot y que o lugar yera bien chicorrón! A la fin aconsiguié arrivar en a oficina, que d'atra man no yera mica luent d'an que m'heba dixau a furgoneta, y en demandar-ne, me dicioron que a cursa ta Sohoton costaba quasi 2300 pesos. Una barbaridat seguntes o que heba leito por o rete! Ya canso d'ista chent guarai -os orichinarios d'a redolada- que siempre miran d'escular-te, pillé una moto -no sin que mirasen d'escular-me unatra vegada- y hopé directament t'o barangay u vico más cercano a o parque nacional y que leva o suyo mesmo nombre: Sohoton. Allí, con una chent asabelo d'amable en a recepción y que mesmo admitiban con duelo o problema d'os enganyos sin que yo les decise cosa, me dicioron que a dentrada yera menos de 900 pesos, indo con atras dos personas. 

Asinas, con os míos nuevos dos amigos que veniban de Manila, prencipiemos a cursa pillando un barquet a motor que nos levó río ent'alto por a selva tropical y esparpallant d'o parque nacional dica una marguín con una placha de río an que heban feito quatre casetas y guariches, a pocos metros d'a dentrada a una espelunga. Dispués d'asperar una miqueta a que salise chent de dentro d'a espelunga y dentremos con un guida, que nos esplicó o tipico -estalagtitas, estalagmitas, columnas, moriciegos- y la arrecorriemos mientras bells 30-45 minutos. Sin estar a millor espelunga que he feito, yera un extra a l'actividat y antiparti te privaba de bells muitos de fuixina y solaz. 

En salir, habiemos d'asperar quasi una hora ta poder fer l'atra actividat: un kayak por o río dica plegar a o que le dicen o natural bridge, un conchunto de dos puents-espelungas esnavesadas por o río, uno de tamanyo normal y l'atro chigant. Tanto a gambada dica plegar-ie en kayak como o puesto en sí son repolius, estando en metat d'a selva tropical. En os arredols, muitas fuellas de mimosa, ixa planteta que si la tocas s'amaga. Tras estar-nos-ie mientras bella meya horeta, faciemos o camín de tornada kayak-barco, y una vegada arrivaus en o punto de partida, a sobrebuena chent d'a recepción ya m'heba chestionau a tornada ta Basey en moto a o pre correspondient ta que no m'esculasen.

Contento con ista actividat de sabados, en Basey quereba marchar ta Calbayog, a capital d'a
provincia de Western Samar, pero ta ixo caleba tornar quasi ta Tacloban y d'astí pillar unatra furgoneta ta Calbayog. Una mica fato si se veye o mapa, pero no bi heba transporte directo. Facié la d'aquell y aproveité, ixo sí, a fer-me una buena pizza en Tacloban. Bells diyas antis heba contactau con Trexplore, a onica interpresa de Samar que fa actividatz d'espeleolochía y barrancos por puestos más tecnicos. Ista interpresa -que en reyalidat ye más bien o guariche d'un guida dito Joni- teneba a siede en Calbayog y astí que m'asperaban. I arrivé tardi, por tanto transporte y por o trafico que s'heba feito de tardis, y Joni yera una mica nierbudo porque ta fer una espelunga amenistaba minimo dos personas y si uno le fallaba, se veyería en problemas con l'atro. Pero no le fallé! :)  
   
As suyas actividatz teneban pre europeu -a espelunga d'o Lobo yeran 50 euros- pero ye de dar, porque vas bien equipau, Joni ye un profesional y as espelungas que tienen por istas tierras son as millors que mai no he visto. Joni tamién heba apanyau parti d'a suya casa como hostalet a 1000 pesos/nueit a cambreta -de no guaire calidat, pero heba teniu o detalle d'apanyar bien os escusaus, pos sabe que os occidentals con ixo sí que somos niquitosos.  Como no m'aganaba de buscar atras alternativas a ixas horas y tamién quereba fer-le una mica más de gasto a l'hombre y a la suya familia, m'i estié. 

Canso perro, dormié bien y a l'atrol diya me'n puyé luego como caleba. Astí conoixié a o mío companyer de cursa, un mesache maho francés -istos gabachos perén saben cómo plegar t'os millors puestos d'o mundo!- y a muller de Joni, timideta pero maha y repolida, nos ufrió un desayuno granizo y sobrebueno. Astí Joni nos comentó una mica a cursa: caleba pillar tricycle-jeepney-moto ta plegar en o lugar d'an que prencipiaba a cursa, y dende astí caleba andar mientras meya horeta por alto d'un lumo. Dimpués, feríamos a espelunga, entrando por una boca y salindo-ne por atra en o río, an que una canoa nos asperaría ta baixar ta unatro lugar. 

Por as suyas farchas y os suyos comportamientos, Joni pareixeba más occidental que no filipino, y ixo que no heba viachau guaire. Pero levaba más de diez anyadas arrecorrendo as espelungas de Samar con collas d'italianos y franceses que encara i vienen, en estar un paradís ta espeleologos. Nos comentaba que ell les fa de guida local, pos dende zagal heba estau inquieto y conoixeba muitas espelungas -nos deciba que bi'n heba más de 1000 en a isola-, y os italianos y franceses teneban o buen material y conoiximiento ta explorar-las. Os mesmos franceses y italianos tamién l'han dau materials, l'han amostrau y l'han orientau a la hora de desenrollar l'actividat turistica en Samar. En o caso concreto d'a espelunga d'o río Lobo, la explororon en 2005 y por as suyas caracteristicas, ya en 2006 prencipió a explotación turistica. Joni levaba 12 anyadas arrecorrendola, y ixo se notaba tamién una mica en a suya falta d'entusiasmo. 

Arrivaus en a dentrada d'a espelunga, Joni y os suyos aduyants paroron os materials y nos facioron una introducción d'espeleolochía y midas de seguridat -ya en casa hébanos sinyau o contrato de risques. A verdat ye que Joni yera de tot un profesional, y ixo no ye de tot común en istas tierras. Y dimpués d'ista introducción, bi dentremos. A espelunga teneba dos pisos, con cambras a boticiegas an que veyer estalagtigas, estalagmitas, columnas y tamién ríos y canals internas. O sulero y os paretz yeran muitas vegadas tallants y caleba parar cuenta, pero Joni nos heba equipau con buenos traches, esguants y prou que casco. Nomás teneba dos pasos una mica más envolicaus: un sumidero y una paret lateral, pero nos metioron arnés y nos aseguroron ta privar mals. Por o camín, Joni iba fendo fotos a ixarramantons, que dimpués en casa suya nos pasó.

Sin animo de fer una descripción detallada d'as cinco horetas que nos i estiemos, destaco o poder veyer serpients d'espelunga, con una culor azula curiosa, arainas granizas, moriciegos varios y insectos varios. Y prou que sí, haber d'esnavesar os ríos y as canals, con cascadas y guargas internas an que capuzar-se relaixadament. En metat d'a cursa, faciemos dos aturadetas dentro d'a espelunga: una d'ellas ta fer una lifara, pos a muller de Joni heba parau una biroya sobrebuena, con carne, alberchena y, prou que sí, roz; y l'atra, ta meter-nos en o rostro bardo que bi heba en bella parti d'a espelunga, d'ixe que dicen que tiene buenas propiedatz t'a piel. Seguntes pasaba o tiempo, a espelunga m'iba fendo más goyo, y o millor de tot yera por plegar, arrecorrer o río por un túnel dica trobar a salida acuatica, en metat d'a selva más polida que mai he visto. En a salida, nos cambiemos y pillemos una canoa de fusta que nos yera asperando, ta arrecorrer buena parti d'o río en metat d'a selva dica plegar en un lugarichón filipino, an que os ninos y as mullers yeran treballando musclos y peixes.

En iste lugarichón, habiemos de pillar un jeepney ta tornar ta Calbayog y ta casa Joni. Tardaba en venir-ie, y quan i venió, yera a rebutir. Asinas que puyemos t'o teito, en a mía primera experiencia-teito de Jeepney: tan divertida como insegura, pero tanto o gabacho como yo yéranos como ninos chicotz astí alto. Ya en casa Joni, me facié una ducha, acotracié os trastos y a muchila, pillé as fotos, Joni me dio un libret, un certificau, un collaret y me pasó as fotos a o mío USB, me despidié d'a suya familia -parti yeran fendo una misa en o salón de casa mientras o fillo chugaba a Fortnite en l'ordinador- y d'o companyer francés, y pillé una furgoneta ta tornar ta Tacloban, an que pasaría a nueit ta hopar a l'atrol diya ta isola de Biliran. Pero ixo pertocará en unatro post!
  

No hay comentarios.: