22.2.07

Ucronía de Dabi Lahiguera, un soñador t'una luenga


O proximo biernes 16 de marzo se ferá a presentazión d'o libro "ucronía" de Dabi Lahiguera en a cambra d'ambito cultural d'o corte anglés d'o paseyo independenzia.

O suyo autor ye uno d'os macsimos representans d'o mobimiento reibindicazionista de l'aragonés en a capital: buena cosa d'as autobidaz en aragonés que se i fan, dende pegallos dica o socalze por l'aragonés que se fazió fa dos sabados, se deben a él.

Conoxiú por o suyo aimor a la luenga aragonesa, a suya imbolucrazión, a capazidat de mobimiento y un esmo con muitisma imachinazión ye una persona que se fa querer, y de seguras que nos sorprendé con ista obra.

Nomás aspero que i sigaz toz en a cambra o diya 16 y que tos leigaz ista obra: yo, cuan lo faiga, feré una reseña critica en o blog.

19.2.07

Os mons s'han carrañau


Ya sabemos toz o que s'ha feito y se contina fendo con as montañas d'aragón: aramón, l'ampliazión de formigal con espelunziecha...

Negar que o turismo ye o esbenidero d'a economía (y en iste sentiú ye un pecau enreligar turismo y placha), y que os intreses d'os mainates s'han endrezau por astí ye no beyer o mundo an que bibimos. Selbas, puestos naturals... No importan t'os güellos d'os constructors y d'os diners.

No s'ha parau cuenta de que a mesma naturaleza que ye a que nos da isto nos lo puet dixar de dar si no sabemos aprofitar-la de traza respetuosa. Podría ir enta exemplos de luen que toz conoxemos: tronadas, tsunamis, uracans... Pero lo problema tamién lo trobamos muito más amán y d'una traza muito más silenziosa:

Y ye que s'ha quiesto fer d'os pirineus ixe macro-zentro de turismo aragonés... pero sin nieu no bi ha cosa, a lo menos en o ibierno. Ya sabemos o que ha pasau ista añada, y agora cal beyer a puenda xuta que bendrá.

Maltratamos a naturaleza por diners, pero isto l'onico que ferá ye sacar-nos-los.

16.2.07

Un cochín mata a muescos a lo suño aimo por bedar-le de cochinar


A bestia mató a lo suyo biello aimo un diya dimpués de interrumpir-le fendo zeprén con una cochina d'o fener amanau.

O feito estió iste martes y lo diya d'antis yera cuan a bestia estió interrumpida tan y mientras yera fendo foriquetas, seguntes a pulizía de dajabón, en republica dominicana.

Parexe estar que Romito Rivas, de 75 añadas, murió por os lapos, os muescos y as feridas que o cochín le fazió en o estomaco, o rostro y atras partis d'o suyo cuerpo.

15.2.07

Diya de san valentín: ¿qué nos regalarán os nuestros "aimados" catalans?

Leigo en o rete que s'han proposau as zagueras enmiendas t'o estatuto d'aragón: istas son sobre l'agua y as luengas y son estadas feitas por CiU y ERC.

CiU proposa a coofizialidat de l'aragonés y d'o catalán, tan i mientras que ERZ ha proposau "o dreito y o deber de conoxer ixas dos luengas" asinas como sacar a reserba idraulica. O representán de CiU, Jordi Xuclà, responde que ye bella cosa que se ya ye dito en a lai de patrimonio d'o 99 y que no se esca a confrontazión de terrritorios.

O procsimo diya 21 a ponenzia ¿zaguera? en o congreso...

13.2.07

Nuebos bideos en charrandotb


En as zagueras dos semanas a chen de charrandotb ha meso nuebos bideos: istorias menimas, entrebista a Francho Beltrán, a canta "o silenzio con parolas" de dechusban, a presentazión d'o disco de mallacán "país zierzo" que se fazió en o zentro zebico l'almozara, a charrada de l'academia de l'aragonés que se fazió en abiento, y o zaguer, un bideo prou bien feito an que se comenta o socalze feito iste sabado de maitins en a plaza españa.

Ya beyez o mal que yéranos fendo ta que a pulizía nos tratase d'ixa traza... me pienso que si querían una mica de chocolate u moscatel con pastas no abrían que aber-lo demandau, que asinas as cosas son muito más fazils.
Tamién ye curiosa l'anecdota d'a bisión d'a luenga aragonesa d'un siñor mayor naxiú en bielsa, seguntes él catedratico d'a complutense.

Tos recomiendo que los beigaz, y dende aquí yo a ran personal felizito a ista chen que fa una labor sobrebuena por l'aragonés. Nunca no reblez!

10.2.07

Por qué sacan os pegallos d'os autos?

Dende que escomenzipié a escribir iste blog, siempre m'he mirau d'estar critico, que no ochetibo. He meso notizias y ecsposizions que pueden fer más u menos goyo dende o punto de bista ideolochico (por exemplo, a ecsposizión de "rex hispaniorum" u lo partiú de fútbol "aragón-chile). Más que más porque me pienso que son cosas culturals u ludicas, y que no han de beyer-se dende a politica.

Manimenos, me ye menester salir-me d'ista traza ta ecspresar o que dimpués d'iste maitín siento:

Como bien deziba charrabís en o chemeco d'as parolas, güe se feba un socalze por l'aragonés en a plaza españa, con o permiso conzediú, prou que sí. Tot yera muito bien: a chen s'intresaba, bel meyo de comunicazión i yera, s'ufriba chocolate a tot ixe que deziba bella parola aragonesa, l'ambién d'entre os aragonesofablans que lo i feban yera chenial...

Un bez pasó a pulizía local debán nuestro y no nos dizión cosa, ya que tenébamos o permiso...
a ixo d'a meya ta una uns nazionals se ficón en a plaza españa, no se sabeba bien por qué. O caso ye que estioron tres cuartaladas si fa u no fa beyendo que pasaba. No bi eba garra problema, pero cuan pasó iste tiempo salión d'os suyos autos y se posón en a plaza españa güellándo-nos direutamén en plan "macarras que se creyen dioses".
Pasau una quartalada se dezidón a benir-ie, y como si estáse-nos fendo bella cosa bedada nos demandón os DNIs. Prou que se les amostró lo permiso, y dimpués de dandaliar una mica, dizión que yera un permiso conzediú por o conzello, y que caleba que o permiso estase conzediú por o delegau d'o gubierno d'Aragón.

Nusatros no yéranos por a labor de sacar ixa autobidat (que ya eba aparexida publicada en "o metro") asinas que nos quedemos, con a menaza ixo sí, de que se demandaría si ixa autibidat tenía permiso... No sé si pensar que yeran ababols u tocagüegos... M'estimo más de pensar o primero. Antimás, se quedón en a plaza españa, por o que a chen, a lo menos en primerías, teneba medrana d'informar-se una mica de l'aragonés... Soi choben, pero me dizen que ixe sentimiento yera más propio feba 40 añadas.

Tot continó lo más normal posible, pero no'n marchón dica que prenzipiamos a plegar... Dende que soi embrecau en l'aragonés ya ye a terzera begada que beigo problemas d'ista mena: a primera con a borina de "chuntos por l'aragonés" (puede pasar), a segunda a ran personal por meter cartels en as paradas d'autobuses (no sabeba que no se podeba fer, pos bi'n ha arrienda de toda mena d'asoziazions), y a terzera ista.

Dimpués de tot isto yo, a ran personal, me pienso:

¿A qué se ye chugando?

¿Qué mal se fa por amostrar y reibindicar o patrimonio cultural tan rico que tenemos?

Libertat de ecspresión sí... pero sin ecspresar o que fa mal.

Democrazia sí... pero sin contar con a boluntat y o pensamiento d'uno mesmo.

¿Qué ye tot isto? ¿En qué mierda de puesto bibimos? Isto ye denunziable, y toz os que somos parti d'o mobimiento d'esfensa d'a luenga aragonesa no lo podemos permitir. Cal denunziar... Ye una pena beyer como toda ista chen (David, Santiago, Juan, David, Lucía...) se mira de luitar por dar a la nuestra luenga o suyo puesto y cómo se nos trata como si de terroristas estásenos.
Siempre he pensau que cal cambiar as cosas d'una traza constructiba... pero si asinas nos salen cuan nos miramos d'ixo, no sé yo cuála ye a millor traza.

4.2.07

O "motor show festival"

Iste cabo semana s'ha feito, en a feria d'amostranzas de zaragoza, o "motor show festival". Muita chen ye ida ta beyer o que s'amostraba en ista terzera edizión.
Autos, motos, tuning, cosas ta ninos y ta mayors, reliquias istoricas, corridas de pilotos famosos, pista de karting... Tot isto fa que zaragoza siga a capital
d'o motor en o cabo de semana que se fa serbir ta fer-lo.

Ista añada a edizión ye estada más jauta que no as añadas d'antis: bi eba menos autos de formula 1, y d'istoricos y de tuneaus tampoco no bi'n eba guaires, y
antimás a mayoría d'os que bi'n eba ya los eban amostraus en as añadas pasadas. Manimenos ista ecsposizión siempre ye plena en no fer-se que una begada cada año.
Prou que tamién agana de partizipar en as autibidatz, como en os "cars", ya que en zaragoza o prenzipal nos lo sacón porque s'amenistaba o puesto ta PLAZA. Ixo si
o pre d'istos "cars" yera masiau gran: 13 euros por 6 menutos. Manimenos siempre yera pleno... porque en beyer-los te'n aganaba a saber-lo (como curiosidat,
a un serbidor le penalizón por adugar de traza peligrosa...)

Resumindo, ye una buena autibidat que fa goyo a la chen a la que le cuaca o tema. Manimenos as datas no son guaire buenas: fer isto cuan todas os esportes d'o
motor son en paranza d'a temporada no ye de chen pispotera. Yo estoi que as millors datas son en nobiembre-diziembre chutos dimpués d'a fiesta d'as personas
que treballan en iste mundo.