19.2.18

Ent'os arredols de Legazpi: o timo de Donsol y o paradís de Jovellar



Dimpués de bell par de diyas por Legazpi y arredols, mirando-me quantas vegadas o volcán Mayon, marché t'a gara de Legazpi y allí pillé una furgoneta que me levó dreito enta Donsol. Iste lugar, encara en a rechión de Bicol, fa parti d'unatra provincia esferent a la de Albay: Sorsogon. Y ye que Donsol ye famoso en estar -dicen- uno d'os millors puestos d'o mundo ta fer buceo con tiburons ballena.

En arrivar-ie, pillé un hotelet en a costa a prou buen pre y muito mahos totz astí (por fer-
les una mica de publicidat, l'hotel se deciba 'Amor'). Poco antis heban mirau d'escular-me en unatro. Cené por astí y facié una gambada por o lugar, tranquilet, prou filipino y sin guaire historias, tot y que ye un puesto prou turistico. A l'atrol diya, puyé bien luego, a ixo d'a meya t'as siet, ta marchar t'a oficina municipal que chestiona as cursas d'as ballenas -no permiten interpresas privadas-, y me bi inscribié, pertocando-me estar-ie chunto con tres americanos bien mahos. Dimpués de veyer un video de seguridat y regles -y prou propagandistico- os quatre puyemos en un barco y ent'as ballenas que nos lancemos.

Dentre os tres lugars que ufren istas cursas de buceo u snorkel con ballenas en Filipinas, Donsol ye famoso en estar -dicen- o que menos estrés y impacto ambiental chenera en o
ecosistema y en os bichos. Asinas, aquí preservan os bancos de placton, a biroya d'as ballenas, y no las alimentan a esprés, como fan en atras partis, que las tienen quasi domesticadas. Antiparti, o concello colabora con WWF y os guidas son reconoixius por ista organización. Pos bien... tot mentira. A estratechia ta poder bucear con as ballenas ye encorrer-las con o barco -fendo bien de rudio- dica enantar-las y astí, bien rapedo, os turistas han de blincar enta l'augua y estar-se chunto a o bicho mientras bells segundos dica que iste preta a baixar por a cerina que le fa estar estorbau por bells humanos que blincan en o suyo augua de rapiconté. No sé guaire de ballenas... pero churaría que les fería más goyo que las alimentasen y domesticasen, antis que no encorrer-las y fer-les ixe espanto. Y o turista tamién tendría una experiencia más atractiva -encara que isto siga o menos important. En resumen, isto d'as ballenas en Donsol ye fulero de tot.

Dimpués d'iste desenganyo, no querié fer garra cosa más por astí y torné ta Legazpi, an
que me miré o volcán y visité os zaguers parques y plazas d'a ciudat que encara no heba vistos. Pillé hotelet y a dormir, t'a l'atrol diya fer a millor cursa d'iste viachet: Jovellar. Jovellar ye un lugar en a muga entre Sorsogon y Albay, en metat d'os monts y prou verde, que ye famoso por os suyos pueyos, chunglas, cocoters, y por as suyas espelungas y o suyo río subterráneo. I arrivé dimpués d'a famosa combinación jeepney-tricycle, y astí, bosé as correspondients tasas ambientals y una guida muito maha me levó por a espelunga inicial y dimpués por o río. En iste lugar, os guidas son alumnos voluntarios de l'instituto, que con as propinas quitaban bell cauquerré. Primero, dimpués d'una gambada por a selva d'a redolada, visitemos a espelunga, bien gran y maha, encara que tampoco no yera esparpallant como a de Sagada; feba duelo veyer estalagtitas a boticiegas crebadas por turistas desucaus.


Y dimpués d'a espelunga, tras atro buen troz a piet de selva, cocoters y bella vaca, o
plato fuerte: o río subterráneo. En a suya dentrada, un puent de bambú y una repolida cascada t'asperan, en una foz selvatica an que os ninos blicaban clamors de 20 pietz: o paradís! Pero si isto ye o paradís, a cursa por o río encara ye millor. Nomás 300 metros -muito más chicota que a d'o río subterráneo de Puerto Princesa en Palawan- pero muito más polida: nomás una navata de bambú ta entrar-ie y salir-ne t'aseguraban una experiencia más intima, chunto con o feito de que a espelunga yera más estreita. Alto, chamineras d'augua -estalagtitas truncadas d'as que surtiba l'augua- y a la fin, una cascada con poza dentro d'a espelunga! A tot isto, se l'ha d'adhibir a esparpallant fauna d'a espelunga: moriciegos, y más que más as suyas crías chicorrichonas! Sin dubda, isto estió o millor que veyé en a redolada, y una d'as cosas más polidas de Filipinas. Y sin estar tan conoixiu y turistico! De feito, seguntes me dició a guida, l'ubrioron en 2015 -antis yera ubierto, pero en condicions muito más especials y envolicadas. Quan me lo dició me pensé que yera curioso que o túnel chaponés que i visité l'ubrioron en 2012, y isto fa una ideya d'o recient desenrollo turistico d'a redolada.


Feito o río, encara caleba marchar ta unas gorgas y unas badinetas bien pinchas an que rematar de capuzar-se y chipiar-se. Me quedaría astí toda la vida! Encara que a mesacha guida me deciba que ixe lugar yera muito aburriu... Talment en una semana querría eslampar d'astí como siga.

Dimpués d'ixo, previa visita a la plaza-parque d'o lugar que como curiosidat teneba un monet con estrinquets 'cortesía' de l'alcalde, ya torné ta Legazpi y astí, dimpués de chentar y fer-me sucos de canya de zucre con calamansi, pillé o bus d'atras 13 horas ta tornar ta Manila en domingo de maitinadas. Prou como ta descansar-me y prencipiar atra vegada as clases o lunes! 

12.2.18

Ent'o volcán Mayon y Legazpi: lava y cosetas curiosas



Convivencia catolica en o mío treballo ista primera semana de febrero, a la que no heba d'ir, asinas que o cabo de semana s'achuntó con o miercres, chueus y viernes festivos, y prou que no perdié a oportunidat de fer una visita a l'acontecimiento natural d'o 2018 en Filipinas, de raso
present en os medios de comunicación totz os diyas: a erupción d'o volcán Mayon, a o canto d'a ciudat de Legazpi.
 

Legazpi ye una ciudat d'arredol de 200.000 habitants en o extremo sur d'a isola de Luzón, en a provincia d'Albay y rechión de Bicol, que debe o suyo nombre a Miguel López de Legazpi, conqueridor espanyol de Filipinas y fundador de Cebú y Manila. Se troba a bells 330 kilometros de Manila, arrivar-ie en avión cuesta poco más d'una hora, y en bus bellas 12-13 horas. Como me trobaba con fuerza, l'avión ye más caro, quereba veyer paisaches y seguntes bufe l'airera a cenisa volcanica priva os vuelos, a la fin prenié o bus en Pasay -a man de casa mía- y astí que me planté o maitín d'o miercres.


Ya a bells 50 kilometros de plegar-ie, se podeba veyer a Mayón, con as zorreras que feba
en a suya tuca y en bella partichona baixo en a suya defesa. Ya de por sí iste volcán ye repoliu, y beluns dicen que ye o más 'perfecto' d'o mundo, pos cerca d'a costa s'en puya en metat d'una gran plana dica quasi pillar os 2500 metros d'altaria con una forma conica quasi perfecta. Manimenos, malas plegar-ie una boira -u millor dito dos, una d'augua y unatra de cenisa- zaboyó a más gran parti d'o volcán, y asinas quasi de contino mientras dos diyas. Peneta...

Pero bueno, facié a d'aquell y dimpués de trobar un hotelet decent y a pre razonable, y de descansar-me un ratet tras o viache, pillé a famosa combinación jeepney-trycicle y marché t'a mía primera cursa: os tunels chaponeses de Camalig. En metat d'un mont d'a redolada con bien de chungla, os chaponeses facioron tunels mientras a segunda guerra mundial ta protecher-se d'as enrestidas norteamericanas. O guida, bien maho por cierto, me comentó que bi'n heba trobaus 21, pero nomás uno yera accesible porque yera l'onico en o que o propietario d'os terrens heba dau permiso. Ye curioso que o túnel que visitemos lo descubrioron en 2012 partindo de testimonios de viellos locals, y que l'armada filipina i trobó armas a brozuecos: dimpués, l'adaptoron t'o turismo. O que más me fació ficancia fue que os tunels s'iban achiquindo china chana, y ye que os chaponeses asinas pillaban avantalla en estar más chicotz que no os norteamericanos. Una vegada visitau o túnel y en saliu pleno de bardo, o guida m'amostró dende l'alto d'un pueyo os principals puestos d'a redolada de Legazpi. 
 
Dimpués d'istos tunels, marché t'as famosas ruinas de Cagsawa, antiga ilesia espanyola feita en 1724 y que quedó apedecada dimpués d'a erupción d'o Mayon en 1814. A suya torre y a resta de runias son feitas en piedra volcanica negra, por o que remeran a las construccions tipicas colonials canarias. L'anvista d'a redolada natural ye polida, encara que as boiras no permitiban veyer a Mayón. Tamién, como en totz os puestos turisticos de Filipinas, se i trobaba bellas botiguetas, an que destaco una de sucos, do me facié o millor suco de guanabana de Filipinas -y probablement d'a mía vida. Y visitada Cagsawa, torné ta Legazpi, an que me facié bella gambada y marché a dormir ascape, pos yera baldau.

A l'atrol diya, ya con más fuerzas, decidié fer una d'as cosas que nunca no repetiré en a mía vida: colar-me en a zona d'evacuación d'un volcán en erupción. Y ye que no iba a dixar pasar a oportunidat de fer una gambada por o parque natural d'a Mayon y de mirar-me una mica más de cerca a erupción. En primeras miré de fer-lo por os senders de Mabini, pero no estió posible (masiada vichilancia) asinas que i dentré por a parti de Santo Domingo-Lidong. Cultivos y bell carabao, ta dimpués entrar-ie en o parque propiament dito, con a suya repolida selva, y andar por astí mientras bell kilometro y medio. O perimetro d'evacuación ye de cinco kilometros dende o crácter, y servidor i arrivó dica lo 3.5. Astí, ya esnavesada a selva y en un plano alto sin garra arbol fueras de bell cocoter, a man cucha a bells d'os kilometros podeban veyer-se as roscadas de lava grisa fumeyant. Alto, una boira no dixaba veyer cosa, y como no yera custión d'esnavesar-la sin saber o que me i trobaría, pos aturé por astí. De cabo quan bella ruidera parellana a la que fan os militars en San Gregorio, y en istas, una ruidera y un tremol bien furos y continos y toda ixa boira de cenisa baixando enta do yo yera y trusquido-se-me... Probablement un experto en istos temas me dirá que soi un gabacho y un falso, y que tampoco no ye ta tanto, nomás sé que pasé mal rato y que no tornaría a fer-lo. 
 
Ya abaixo y pasando o espanto, marché ta l'hotel ta cambiar-me a ropa cenisosa y fer-me una ducha, y dimpués marché t'o pueyo de Ligñon, en a propia ciudat de Legazpi, que ufre buenas anvistas de toda a ciudat, d'a redolada y prou que d'a Mayon. En puyar-ie, tamién te trobas con bells tunels chaponeses feitos mientras a segunda guerra mundial, y alto, una ripa de botiguetas. Con tot y con ixo, en as guidas tiene muita fama, y personalment estoi que no ye ta tanto. Ya que no pillaba guaire luent, me pasé tamien por a ilesia de Daraga, historica y con orichen espanyol, an que les merqué a bells ninos una empanada local feita con patacas que sabeba a gloria. Dimpués d'isto, me descansé una mica en l'hotel y ya de tardis marché -con plevia- t'o embarcadero de Legazpi y o boulevard Legazpi, paseyo maritimo, poliu pero sin estar guaire cosa, con buena cosa de restaurants y bars y con un centro comercial, encara que por a plevia y en estar entre semana no yera guaire poblau. Se notaba que yera una d'as zonas más ricas d'a ciudat, pero sin estar una Marbella ni muito menos. 
 
Y dimpués marché a dormir ta l'hotel, ta pillar fuerzas t'os atros dos diyas en os que arrecorrié esferents puestos d'as redoladas de Albay y Bicol, y que comentaré en o post d'a semana venient!


5.2.18

Enta Baler, Aurora (ii): yo quiero vivir aquí


Visitau Baler y con o cuerpo baldau por a sesión de surf d'o diya d'antis, me decidié a fer en dos diyas bell par de cursas por os puestos naturals que son arredol d'o lugar, en concreto en o sur y en l'interior. En iste lugar, os tricycles son tamién homologaus como guidas, asinas que en pillé un, y tenié a suerte de que a la fin fue muitismo maho, o suyo nombre ye Raimundo, y nos hemos dau os telefonos ta fer-nos bella biera quan i torne!

A cursa prencipió visitando as isletas marinas de Dimadimalangat y Aniao, curiosas formacions que desaparan esferents plachas: no son cosa de l'atro mundo, pero ya que pasas por astí, no ye de más aturar una mica y fer a tipica foto. Y dimpués d'istas visitetas, aturemos en o blinco d'augua de Digisit. Igualment, tampoco no ye cosa d'atro mundo, un chorro parellano a os que se troban en o monesterio de Piedra, que no fa güerga ni cosa, pero que ye a o canto d'a carretera, por o que no ye de más aturar-se, mirar-se-lo un ratet y fer a tipica foto. Y dimpués d'istas visitetas, nos enfilemos enta placha de Dikasalarin. Os terrens d'ista caleta perteneixen a un senador, y cal bosar buenos diners ta poder entrar-ie: por dentrada (300 pesos) y en haber de pillar unatro guida autorizau (150 pesos). Manimenos, una vegada visitada, puedo decir que ye de dar y fa vez bosar ixos diners. 

Dikasalarin ye una facienda de cocoters bien apanyada y polida, a os pietz d'as montanyas, con dos repolidas plachas paradisiacas, y encaixaladas entre cillos y monts grans, plens de selva y con bella espelunga. A uno d'istos monts se puet puyar a piet, en un trachecto de bells 15 minutos, dica rematar en un moderno faro. Aire puro, verdor, bisas marinas, cocoters, orache sobrebueno, augua turquesa, candreixos ermitanyos por totz os costaus, peixes de todas as colors... qué más se puet demandar? D'atra man, o suyo pre tamién favoreixe que no bi haiga guaire chent, pos millor encara. Y entre os cocoters, atras cosas curiosas: a recreyación d'un lugarichón ilongote, con os pomos d'as puertas fendo mans talladas en fusta, a casa de l'artista pincha y con bells cuadros, y dimpués, a casa de l'ambaixador, una casa de disenyo repolida, que cosa tien a envidiar a las que se'n son fendo en o Matarranya, y en metat d'una selva de cocoters y felqueras esparpallant. 

Dimpués d'isto pertocaba tornar, pero antis de plegar en Baler, le dicié a Raimundo d'aturar en o mont Ermita. Y ell bien maho, estió d'acuerdo! En concreto, m'aturó en as estatuas de Tromba Marina, que seguntes me dició Raimundo remeran o tsunami de 1735, que estricalló o lugar de Baler, sobrevivindo nomás as siete familias que puyoron enta iste mont representadas por as siete estatuas, fuyindo d'a ola. Dende astí, puyé os escalerons ent'a cruz d'o mont Ermita, an que se tienen unas buenas anvistas d'o lugar, d'as selvas, d'os monts y d'as plachas de Baler. Dentre Tromba Marina y a cruz, se troba un plano en o que han meso buena cosa de botiguetas de souvenirs. Y, feita ista visiteta, ya torné a marchar t'o mío hostal en a placha de Sabang, an que me facié bella biera y cené, visitando tamién o centro de Baler de nueitz -sin guaires historias- y quedando con Raimundo ta fer a zaguera cursa a l'atro'l diya.

A l'atro diya, bien de maitins y dimpués de desayunar-me como cal, quedé con Raimundo
con a intención de visitar dos puestos en Aurora, ya fueras de Baler: l'árbol Millenium y as cascadas de Ditumabo. O primer, ye un árbol que en a redolada dicen ye l'árbol más gran d'Asia. Ye d'o chenero balete, parentalla d'as figueras, y en realidat surche d'as brencas d'atros arbols y creixe ent'abaixo quasi como una liedrera, dica que a la fin afoga a lo suyo árbol matriz orichinal. En iste caso, ye tan gran que as brencas que creixen ent'abaixo fan espelungas y laberintos que puetz arrecorrer por dentro. Tot y que ye l'onico que se troba en a redolada y que o puesto ye masiau turistico, nomás por ixa mena d'espelunga-laberinto que puetz arrecorrer por dentro de l'árbol ye de dar fer-le a visita. 

L'atra visita, as cascadas de Ditumabo, en o lugar de San Luis, tamién ye recomendable. Dimpués de bosar un guida y a correspondient tasa ambiental -que no son guaires diners- fas o recorriu, por un vallón humedo, con vechetación tropical, cocoters y felequeras a boticiegas, esnavesando varias vegadas o río -bella vegada con vagas- y pasando a o costau de sobrebuenos blincos d'augua, dica a la fin plegar en o blinco principal, que fa una chicota poza en a que no te puetz quasi ficar en l'augua por a periglosa corrient. Surte buen chorro d'augua que quasi pareix solucionaría os problemas hidricos d'a peninsula iberica... Esparpallant.

Y ya dimpués d'isto, torné ta Baler con l'amigo Raimundo. Aproveité as zagueras horas astí ta chentar unatra vegada ixe peix que minché o primer diya y que me sabe a gloria, y dimpués d'ixo, marché ent'a gara de buses an que pillé o bus enta Manila. Ista vegada me costó una hora más plegar-ie, por o trafico d'a capital filipina. Pero bien contento que soi estau en ista cursa, por a chent amable de Baler -pura filipina-, por as suyas plachas, os suyos monts y a suya historia. Sin dubda, ye un puesto que repetiré y en o que no m'importaría de vivir perén