4.3.23

Enta Mai Trung: conoixendo a familia de Phương


O grant diya plegó. Ye una cosa que a yo rai, sincerament, pero que ta bellas personas ye muito important, y aquí en a sociedat vietnamita, encara más: conoixer a familia d'a novia! Yo no me goso de meter nyervudo con istas fainas, pero a verdat ye que mientras istos meses heba visto a Phương tant alticamada con o tema, que ixe nerviosismo pasó ta yo tamién. Dende feba tiempo -pos Phương en tiene 31, y ixo en a sociedat tradicional vietnamita ya ye estar viella- miraban d'emparentar-la con hombres de diners d'o lugar, que de vegada no la esredigasen, y achuntar-se con un forano que no ye precisament rico, pos crebaba tot o plan que l'heban feito. Rediós, yo ya me veyeba repetindo escenas de 8 apellidos vascos en versión vietnamita, y ye que como ya tos he dito, a chent d'o norte d'o Vietnam ye muito esferent a la surenca.

Pero facié la d'aquell, y bien relaixado dimpués de tornar de Nha Trang, a bueneta de Phương ya m'heba aprestau a furgoneta ta marchar ta casa suya en o lugar, y me planté astí o miercres 1 de febrero, en pleno Têt u anyo nuevo lunar, en modo casorio, con o chambergo bueno y bien pincho, como manda a tradición vietnamita. Y dimpués de un viache mirando-me videoclips y videos de finanzas en o móbil, y os paisaches de premontanya vietnamita por a finestra d'a furgoneta, astí plegué en a casa d'os pais de Phương, que me recibió con una sonrisa d'amor puro, pos fébanos dos semanas que no nos veyébanos. Ixo sí, totz iban en chandal y d'andar por casa, y prou que a yo rai, pero si ya de por sí me trobo incomodo con ropas de gala, o feito de veyer que no yeran menester, encara que fació sentir más incomodo, pero prou que ista fatera no yera important. Y si o recibimiento de Phương estió bien calido y amoroso, no menos puedo decir d'o recibimiento d'a suya familia: de su pai Toan, de su mai Lưu, y de totz os suyos tíos y primos.

Malas plegar, que serían as 12 u asinas, no tardemos guaire en chentar, cosa que yo agradeixié, pos como a furgoneta saliba bien luego, a las 7, no me vagó so que de malfer-me un café.  He de reconoixer que, sin querer quedar bien, a birolla que aprestoron ye a millor birolla tradicional vietnamita que he tastau, con muitas carnes d'esferents menas (coniello, betiello, pollo, tocín), y con una mena de longaniza bien sucosa que remeraba muito a la longaniza asada espanyola, y que me dicioron yera tipica de Cao Bang, an que vive a chirmana de Phương. Alto u baixo nos comunicábanos, pos os diez minutos diarios que l'adedico a o vietnamita -pocos, sí, pero no fallo garra diya-, chunto con o feito de venir de diez diyas en o sur, an que a chent ye muito más ubierta y incentiva más a comunicación mesmo sin fablar una mesma luenga, heban feito amillorar o mío vietnamita. Ixo, y que Phương y o suyo sobrinet Lâm, de once anyetz, me feban a ormino de traductors. Tamién he de decir que ya en ixe primer chentar me trobé con o que sería o principal problema ixos dos diyas con a familia de Phương: comer por tierra. Y no porque yo siga esquisito, que no'n soi, sino porque as mías garras remataban escluixinadas en no tener a flexibilidat asiatica.

Dimpués de fer-me o café con o pai de Phương, que destilaba amor en os suyos uellos quan charraba con yo, facié bell par de gambadas en bicicleta con Lâm, que tot callau ell me mostraba o lugar. Yo sentiba una conexión con ell, y de nueitz, me dició que quereba estar chugador de fútbol. Yo le dicié que quan ponese un gol important en o esdevenidero, me lo habría d'adedicar. Antis y dimpués d'os paseus con Lâm, con Phương facié dos visitas familiars. O primera, t'a suya tía y t'a suya lola de más de 100 anyos! Y ye que a chent en ixa redolada vive muitos anyos, y a muller, bien vielleta ella, se manteniba pispotera y argüellosa, pos no aceitaba aduya ta caminar. A yo me fació una mica de duelo que la despertasen nomás ta presentar-me-la, pero estió tot un argüello de vez. A segunda visita, t'os atros tíos de Phương, estió tamién asabelo d'agradable, pos se mostroron muito contentos de que fese esfuerzos con o vietnamita, y, cata tú, que o tío de Phương quitó una redometa de licor ta beber que no yera o tipico licor de roz, sino ron vietnamita! Y copón, yera dulcet y sobrebueno, como o tanduay en Filipinas! No tardé guaire en demandar-le a Phương por ixe ron, y ella lo desconoixeba, de feito desconoixeba que existise lo ron vietnamita, pero mirando por o rete, sí que en tienen bella destilería de ron, sí, por istas tierra! Próxima misión.

O lugar de Mai Trung fa parti d'o municipio de Hiệp Hòa a bells 50 kilometros de Hanói, y si no por l'humedo d'o paisache, una plana de rozals con pueyos-mallos presidindo l'horizont, diría que me trobaba en a Montanyana de Zaragoza d'os 90. Bico rural, de casas de dos u tres pisos, bien aprestadetas, todas con o suyo chardinet. Mardanos que s'achuntaban en o campo de fútbol, bien ta chugar, bien t'animar a la colla local, y un templo budista an que Phương aturó a rezar, no porque ella siga extrictament budista, sino por seguir a tradición y o costumbre d'honrar a os difuntos, igual que se feba en casa con o lolo, que feneixió fa dos anyos tenendo-ne más de 100. Una canal con un azute que feba un galacho presidiba un d'os costaus d'o lugar, y ixe mesmo galacho engaronaba os campos de roz, que chusto en ixos mesmos diyas a chent local yera plantando. Chent local que aproveitaba ta tener culecas, lapins y toda mena de verdín en os suyos patios. Si bien un lugar tant chicot no aduce a emprendimiento vital, ixo que tanto amenisto, as condicions economicas y de vida astí yeran buenas, como en quasi totz os puestos que m'he trobau en Vietnam, y no tienen garra cosa a invidiar a las espanyolas, encara que Phương me dice que en atras redoladas concretas sí que bi ha pobreza, relacionada más que más con as minorías etnicas. Y prou que as caras yeran de curiosidat y d'estranyeza de veyer a un forano astí, talment o primer en ayos.


A nueit en casa d'a familia de
Phương no estió menos intresant, pos t'a cena heban convidau a totz os primos y tíos, os que ya conoixeba, y os que encara no. Y menuda catrinalla yera ixa! Chovens d'a mía d'edat, belún d'ells vivindo luent, en Ho Chi Minh City, con os que compartié experiencias, charrazos como mal podeba, y sobre tot, muitos chupitos, como ye de dar en Vietnam. Ixo sí, como yo yera a novedat, totz quereban fer-se un chupito individual con yo, dica que, sin exacherar, diría que a metat d'o "unto" me lo zorrupié yo. Y qué yera ixe unto? Y aquí atra sorpresa d'istas chornadas: si o más común ye brindar con licor de roz -que a yo no me puya guaire, pero me dixa muito mal estomaco-, cata que o pai de Phương heba resobau en una garraba grant un licor con matas d'a redolada que a 90% sabeba a pacharán, y ixo sí que entraba millor en a mía pancha! Tanto que, ya de nueitz, mientras a colla de mesaches chugaba a las cartas por tierra, fendo apuestas, y yo yera en o leito tot baldau, a poco me'n puyo y marcho ta l'escusau a gomecar. Por fortuna, no plegué a ixe punto -encara que ya tos digo que no mancó guaire-, en buena mida gracias a la sucosa cena que atra vegada a familia de Phương, y más que más su pai, heba aprestau. Ixo sí, dentre tanta borina, totz os animaus con chupitos, chuegos y demás, yeran os mastos, no pas as mullers, y como bien le dicié a Phương, más se valdría que as mullers tamién dixasen o rol tradicional y s'animasen a fer borina, que ixo da muito más color y diversión a tot.

A l'atrol diya, me'n puyé y me bebié bell par de veires d'augua que me dioron a vida. Baixé os escalerons ta mirar d'aduyar a parar a lifara d'o desayuno, pero no me dixoron fer cosa.
Como yera astí sin fer cosa en a cocina, y a situación tamién yera incomoda por si podeba fer a impresión de que yera esperando, decidié fer una gambada por o lugarón a la mía bola, pero en ixas que en salir-ne me veyé un d'os tíos de Phương y ya no me dixó continar o camín: heba de pasar por casa suya sí u sí, asinas que, tot muito entreteniu, ixo facié, dica que a os pocos minutos venió Phương a buscar-me en modo mai, carranyando a o tío y decindo-le que yo heba de desayunar con ella y sus pais. O tío cedió, pero siempre que chentásenos totz dimpués en casa suya. Ixo me remeró a quan as mías tías y primos de pai se "carranyaban" por o lugar do íbanos a brendar quan pasábanos por Montanyana, pos mesmos os chestos y as risas yeran as mesmas. Asinas que finalment nos ne desayunemos en casa d'os pais de Phương y dimpués facié una gambada por o lugar con Phương, ta rematar marchando ixe maitín ta Hiệp Hòa, que fa como de capital comarcal, do heba de fer a zaguera visita d'as chornadas por a tierra natal d'a mía novia: os suyos amigos d'o instituto. Todas mesachas y un mesache mariu d'una d'ellas, con a mesma edat de Phương, heban decidiu fer vida en o lugar, quasi todas ya con fillos, y se les veyeba muito felices, pos o lugar ufriba una vida tranquila y comoda. Nos faciemos un café y a conversación estió más fácil, pos quasi totz ells teneban cierto libel d'anglés, y antiparti, quasi por primera vegada en dos diyas, yera fendo sociedat sentau en posiento y no por tierra. Pero en verdat, m'hese feito goyo d'estar más tiempo con ells, pos íbanos con o tiempo cronometrau. Antiparti, me dicioron que feba dos anyos que no se veyeban, y le dicié a Phương que t'a proxima habríanos de parar a quedada pensando en estar-ne sin tiempos, que a ocasión lo mereixe. Y ye que, en iste país ye muitas vegadas normal fer vida social de contino con os companyers de treballo y quasi ixuplidar a os demás, y ixo no me fa goyo.

He de decir que me quedé una mica triste quan marchoron a chirmana de
Phương y familia, con o sobrinet Lâm, sin despedir-me d'ells, pos yera durmindo y ells habioron de marchar luego en tener quasi tot un diya de viache ta Cao Bang. Tamién me quedé una mica triste de no tener garra foto con a familia, razón por a que no la veyetz aquí, tot y que le'n dicié bell par de vegadas a Phương. Pero ye que nian sisquiera se fotioron ells mesmos, que muitos estarán un anyo sin veyer-se, y yo tampoco no quereba estar o "raro d'as fotos" chusto ixa primera vegada que los conoixco. En fin, cosas d'o norte de Vietnam, que a chent no ye muito aficionada a las fotos.

Chentaus totz en casa d'os tíos de
Phương, nos ne despidiemos y pillemos l'autobús ta Hanói mientras quatre horas an que Phương y yo no aturemos de charrar y intercambiar impresions. Yo yera encantau con cómo heba saliu tot, Phương no menos. Totz me tractoron como a un fillo, y serán cosas mías, pero noté un amor especial en Toan, o pai de Phương. Yo heba tornau a la Montanyana d'os 90, quan lola y pai yeran vivos y bi heba más comunión dentre primos y tamién con a chirmanastra. Con o paso d'o tiempo, a muerte d'os viellos, o individualismo y a dispersión han rematau estricallando tot ixo, lo menos con yo, que quan bi he tornau os zaguers anyos nomás m'he trobau con fieros y charrazos por dezaga de primos y chirmanastra plenos d'invidia por a vida que levo. Lo que no quieren veyer ye que ta plegar t'aquí m'he habiu de foter y encara me foto horas de ficar codos mientras ella fulaniaba en a Oasis y ells se meteban raya dezaga d'atra en a penya d'os butaners. Pero bueno, tornando ta Vietnam, casa mía, le demandé a Phương cómo veyeba o futuro, y me deciba que se yera prencipiando a dar a mesma evolución que se dio en Espanya, con personas y familias que s'estiman más d'ir ta placha que de mantener o rolde, u que vivindo luent no podeban permitir-se veyer a las suyas familias en istas fiestas d'o têt tant senyaladas. Pero, agora que somos debuixando o nuestro esdevenidero, ella tien muito claro que a familia ye una proridiat, que no puet ni quiere estar deseparada d'ella, y ye bella cosa que yo respeto y comparto, más con una familia tant acullient y calida.

No hay comentarios.: